هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
مداحان انقلابی تازه نفس/ ادامه نقش آفرینی هیئات مذهبی در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی
گروه معارف- رجانیوز: در سال‌های اخیر و به برکت روشنگری‌های رهبر انقلاب، نسل جدیدی از مداحان انقلابی وارد میدان شدند که مورد اقبال مردم قرار گرفتند. در این مطلب نگاهی داریم به کم و کیف فعالیت مداحان تازه‌نفس انقلابی.
از همان روزهای نخستی که امام خمینی نهضت اسلامی- مردمی ایران را آغاز کرد، مساجد و هیئت‌ها پایگاه اصلی مبارزات مردم و محور انقلابی گری بودند. با پیروزی انقلاب این جریان ادامه پیداکرده و هر وقت نظام اسلامی با مشکل و بحران مواجه می‌شود، مساجد و هیئت‌ها در صف نخست مبارزه می‌ایستند. رهبر معظم انقلاب همواره در دیدارهایی که با مداحان اهل‌بیت دارند، بر این موضوع تأکید می‌کنند ایشان در سال 92 در دیدار با اعضای هیئت رزمندگان اسلام فرمودند: «هیئت‌ها نمی‌توانند سکولار باشند.
هیئت امام حسین سکولار ما نداریم! هرکس علاقه‌مند به امام حسین است، یعنی علاقه‌مند به اسلام سیاسی است، اسلام مجاهد است، اسلام مقاتله است، اسلام خون دادن است، اسلام جان دادن است. معنای اعتقاد به امام حسین این است». در سال‌های اخیر و به برکت روشنگری‌های رهبر انقلاب، نسل جدیدی از مداحان انقلابی وارد میدان شدند که مورد اقبال مردم قرار گرفتند.
بر پایه گزارش ویژه نامه چهاردهم روزنامه قدس، در این مطلب نگاهی داریم به کم و کیف فعالیت مداحان تازه‌نفس انقلابی.
از حاج منصور تا آهنگران
حاج منصور ارضی شاید جزو اولین مداحانی است که ثابت کرد هیئت مذهبی می‌توانند در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی گام‌های ارزشمندی بردارند. او زنگ نقش‌آفرینی در این مسیرها را به صدا درآورد. البته پس از او شخصیت‌هایی همچون حاج صادق آهنگران، حاج حسین سازور، حاج سعید حدادیان، حاج محمدرضا طاهری و احمد واعظی نوجوان در جمع رزمندگان جنگ تحمیلی به تبلیغ پرداختند و نقش بسیار مؤثری در جذب رزمندگان و حضور جوانان در جبهه‌های حق علیه باطل داشتند.
یکی از چهره‌های سرشناسی که به‌طورجدی به تبیین اهداف انقلاب اسلامی در هیئت‌ها پرداخت استاد اکبرزاده از مداحان انقلابی و ولایی مشهد است. در این مقطع هم این شخصیت‌ها با نبوغ و ابتکار عملی که به کار بردند ثابت کردند می‌توان در جامه مداحی با سلاح تبلیغ اقدامات ارزشمندی را به منصه ظهور رساند.
بعدازآن شخصیت‌هایی مثل حاج محمود کریمی هم آمدند و با سبک‌های جدید و نو، ستایشگری اهل‌بیت را وارد عرصه تازه‌ای کردند. البته دراین‌بین مداحان انقلابی نسل اول بر خواندن اشعار حماسی و انقلابی در هیئت مذهبی تأکید بسیاری داشتند اما رفته‌رفته جبهه سخت دشمن وارد دریچه‌های نرم و پیچیده و خطرناک‌تری شد که نیاز داشتیم حوزه مداحی با این نگاه پرصلابت‌تر کار را ادامه دهد و در همین شرایط بود که مداحان جوان، بااستعداد، خوش‌قریحه و اهل دانش به میدان آمدند.
ویژگی‌های مداح انقلابی
با مرور بیانات رهبر معظم انقلاب درمی‌یابیم که مداح تراز انقلاب اسلامی باید نشانه‌هایی داشته باشد. مداح خوب باید تقوا و معنویت داشته و همواره اهل مطالعه باشد چراکه تا خودسازی نکنیم و اهل معنویت نباشیم نمی‌توانیم معنویت را به مخاطب منتقل کنیم.
مداح خوب نباید دنبال محبوبیت و شهرت باشد و باید خودش را با همه وجود نوکر دستگاه اهل‌بیت بداند، خط ونشان برای مجالس اهل‌بیت نکشد و مسائل مالی و سبک و سنگین کردن آن را دخالت ندهد، به خاطر مادیات مجلس اهل‌بیت را به قیمت ارزان نفروشد بلکه هدفش ترویج مکتب اهل‌بیت باشد و راضی به مقدرات الهی باشد.
مداح خوب نباید روضه‌های ضعیف بخواند و به خاطر مسائل احساسی دچار دروغ و گناه زبانی شود بلکه باید سعی کند با مطالعه و در چارچوب قرآن و عترت حرکت کند و مطابق میل مخاطب هر سخنی را نگوید و هر سبکی را پیاده نکند.
مداحان انقلابی
از راست به چپ: مهدی رسولی | امیر عباسی | میثم مطیعی | ابوذر بیوکافی | سیدرضا نریمانی
ظهور یک مداح جدید
اواخر دهه 80 در مراسم عزاداری روز اربعین بیت رهبری، یک مداح جوان پشت تریبون حاضر شد و با لحن و اعتمادبه‌نفس مثال‌زدنی روضه خواند. جوان گمنامی که در آن روزگار و در بین مداحان شناخته‌شده کشور اسم‌ورسمی نداشت باعث شد خیلی زود نامش در فهرست مداحان تراز اول کشور قرار بگیرد؛ میثم مطیعی.
مطیعی از دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و مداح اصلی هیئت این دانشگاه بود اما پس‌ازاینکه در مراسم ظهر اربعین توفیق مداحی در حضور رهبر انقلاب را پیدا کرد، خیلی‌ها دوست داشتند بدانند او کیست و شاگرد چه کسی است و کلی سؤال دیگر.
به‌مرورزمان مشخص شد این مداح جوان از شاگردان آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی و آیت‌الله مهدوی کنی است و دانشجوی است و دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه امام صادق علیه‌السلام است. اتفاقی که تا آن روزگار بسیار کم رخ داده بود.
اکثر مداحان کشور به دلیل اینکه بیشتر اوقاتشان صرف مداحی می‌شود، کمتر وقت تحصیل پیدا می‌کنند و به همین دلیل در میان مشاهیر مداحی، تقریباً هیچ‌کدامشان در سطح مطیعی تحصیلات عالیه ندارند. تسلط او به زبان عربی باعث شده بود خیلی خوب به زبان عربی بخواند و بعضاً در کشورهای عربی نیز فایل‌های صوتی‌اش پخش شود.
این مداح جوان خیلی زود در فهرست مداحان اصلی مجالس بیت رهبری قرار گرفت و این موفقیت بزرگی برای نسل جوان مداحی بود که با روحیه انقلابی و بااستعدادهای ویژه وارد گود شده بودند. میثم مطیعی نماینده جوانان پرشور انقلابی در جامعه مداحی کشور محسوب می‌شد.
او با صراحت مضامین انقلابی را در اشعار و نوحه‌های خود جا می‌داد و با همین نواها روزبه‌روز مشهورتر می‌شد. فایل صوتی دو مداحی «چشم من و امر ولی، جان من و سیدعلی» و «رهبر من طلایدار لاله هایی» در شبکه‌های اجتماعی و تلفن‌های همراه با سرعت تکثیر می‌شدند.
خشم سعودی‌ها
پرداختن به موضوعات روز جهان اسلام و جنایات صورت گرفته در عراق، سوریه، یمن و بحرین و پیوند زدن آن به حوادث کربلا از موضوعات تقریباً ثابت مداحی‌های میثم مطیعی است. خصوصاً که بسیاری از آن‌ها به زبان عربی خوانده می‌شوند و در میان عرب‌زبان‌ها بازتاب قابل‌توجهی دارند.
تا آنجا که اثر «یا تکفیری صبرک صبرک» که به دو زبان فارسی و عربی و علیه جنایات داعش خوانده شده، در میان عرب‌زبان‌ها بسیار محبوب است و بارها توسط مداحان عرب در عراق، سوریه و لبنان بازخوانی شده. اخیراً اثر دیگری از این مداح صدای شبکه تلویزیونی «العربیه» وابسته به دربار آل سعود را درآورده؛ مداحی‌ای که در شب هشتم محرم و با نام «صبر و نصر» به زبان عربی خوانده شد و در آن حاکمان آل سعود را دانش‌آموختگان صهیونیست‌ها نامیده است.
وی وهابیت را چون افعی خطرناک و خزنده دانسته و در ادامه با برشمردن جنایات آل سعود علیه مردم یمن و شبیه‌سازی آن با حوادث عاشورا ملت یمن را حسینی و فدایی حسین خوانده که صبورانه مقاومت می‌کنند و پیروزی نهایی از آن آن‌هاست.
بازتاب گسترده این مداحی در رسانه‌های داخلی و برون‌مرزی باعث شد شبکه «العربیه» به دلیل نزدیکی به رژیم صهیونیستی در میان بسیاری از مردم منطقه شبکه «العبریه» خوانده می‌شود، ضمن اختصاص یک قسمت از برنامه «مرایا» که به‌صورت روزانه از این شبکه پخش می‌شود و به مسائل روز منطقه و جهان می‌پردازد،
ازاینکه مجالس عزای فرزند رسول‌الله صلی‌الله علیه و آله و سلم یادآوری مصائب این حضرت و گریه بر ایشان به موضوعات روز و بهره‌گیری از قیام کربلا در مسائل جهان اسلام رو آورده‌اند احساس نگرانی کند! مشاری الزایدی تحلیلگر ثابت این برنامه که سابقه همکاری با روزنامه‌های الوطن و الشرق الاوسط را در کارنامه خود دارد، در ابتدای این برنامه با اشاره به برخی سخنان چهره‌های مذهبی ایران از اینکه هیئت‌ها کارکرد سیاسی پیداکرده‌اند و به حوادث جهانی و مسائل منطقه واکنش نشان می‌دهند، نگران شده و با بیان گوشه‌هایی از مداحی میثم مطیعی، از اینکه آل سعود به شاگردان صهیون تشبیه شده‌اند عصبانی می‌شود.
چندین مداح جوان تازه‌نفس دیگر نیز وارد میدان شده‌اند. گفتنی است نسل جوان مداحی، حالا الگوی بسیاری از نوجوانان و کودکانی شده‌اند که دوست دارند در مسیر نوکری اهل‌بیت علیهم‌السلام قرار بگیرند.
سید رضا نریمانی
«منم باید برم، آره برم سرم بره». سید رضا نریمانی با همین مداحی معروف شد. او را یکی از پرچمداران اعلام انزجار از مستکبرین جهان و گروه‌های تکفیری می‌خوانند و حتی می‌توان گفت زبان گویای درد دل‌های خانواده‌های معظم شهداست.
سید رضا نریمانی ستایشگری است که وقتی همسر شهید خیزاب به او می‌گوید فراق همسرم را با توسل به حضرت زینب سلام‌الله علیها تحمل کرده‌ام اما نمی‌توانم با کنایه‌ها و حرف‌وحدیث‌های مردم باید چگونه کنار بیاییم، بغض کرد و از شهدا خواست کاری را در جهت تسلی خاطر و صلابت روحیه و صبوری او انجام دهند که ماحصل آن مدیحه‌ای مملو از زبان حال این خانواده‌های مظلوم شد.
سید رضا نریمانی امروز یکی از مداحان تأثیرگذاری است که به‌واسطه مدیحه و مرثیه او بسیاری باحجاب شده‌اند یا مسیر زندگی‌شان تغییر کرده. خودش می‌گوید: «یکی از برکاتی که شهدای مدافع حرم داشتند این بود که مداحان را به سمتی بردند که مجبور شدند از یک سری مضامین بخوانند.
این از برکت شهدا بود که این نوع خواندن‌ها تغییر کرده. ولی بازهم خیلی عقب هستیم و بیش از این‌ها باید پیشروی کنیم. چرا وقتی نام یادواره شهدا می‌آید به دو سه مداح می‌رسیم.
چون بسته‌ای نداریم که بخواهیم به شهرستان‌ها ارائه دهیم. متأسفانه هنوز برخی از مداحان ما فضای تأثیرگذاری شهید را نچشیده‌اند و به تعبیری درد سوخته را سوخته درک می‌کند. خیلی از مداحان ما هنوز به اهمیت بحث شهید در جامعه نرسیده‌اند برخی می‌گویند ما برای امام حسین علیه‌السلام می‌خوانیم و لاغیر!»
ابوذر بیوکافی
او مداحی از نسل سوم انقلاب است. او متولد 1363 است و مداحی را از کودکی شروع کرده اما ورود رسمی را از 3 سالگی دنبال کرده است.
بیوکافی یادکردن از اساتیدش را از مراتب ادب می‌داند و معتقد است برکت هم دارد. او در مواجهه بااینکه برخی نام اساتیدشان را می‌آورند تا خودشان را مهم جلوه دهند، می‌گوید: «از آوردن اسم این بزرگواران هیچ غرضی مگر عرض ادب ندارم.
خدا توفیق داده و از محضر اساتید بزرگواری چون حاج سعید حدادیان، حاج حسین هوشیار، حاج قاسم رضایی، حاج مهدی سلحشور، سید مهدی میرداماد و سید مهدی حسینی کسب فیض کرده‌ام». بیشتر مجالس او در شهر مقدس قم برگزار می‌شوند. خودش می‌گوید: «نمی‌توانم به‌اندازه شاعران و خیلی تخصصی درباره شعر حرف بزنم اما معتقدم شعر خوب شعری است که عوام فهم و خواص پسند باشد».
او بر گفته‌های رهبر معظم انقلاب در دیدار با شاعران تأکید دارد و اینکه شاعران برای خلق اشعار سراغ زیارت‌نامه‌ها و ادعیه بروند. بیوکافی یک جوان سیاسی است و از مجالسی که با مسائل روز پیش می‌روند و در آن‌ها درباره تحولات جهان و کشور سخن گفته می‌شود استقبال می‌کند و این مجالس را دارای تراز و قدرت بالاتری در جذب جوانان قلمداد می‌کند.
او معتقد است انقلاب اسلامی هیئت را از فضای اسلام فردی به فضای اسلام درصحنه و فعال تعالی بخشید. تا به موضوع دفاع از حرمین و تشکیل تجمعات مدافعان حرم می‌رسد. بیوکافی می‌گوید:«امروز دفاع از مشاهد شریفه و حرم معصومین علیهم‌السلام برگرفته از فرهنگ عاشوراست. فرهنگی که مملو از حماسه و عرفان و عاطفه است. قطعاً کفرستیزی و آزادیخواهی و شجاعت و شهادت‌طلبی از بارزترین شاخصه‌های پرورش‌یافتگان عاشوراست».
مهدی رسولی
نام مهدی رسولی این روزها در زنجان پرآوازه است و مردم این خطه او را دوست دارند و به او می‌گویند جوان صاحب سبک زنجانی؛ کسی که نوکری اهل‌بیت علیهم‌السلام را برای هر بچه شیعه‌ای باعث افتخار می‌داند.
رسولی تقریباً از 10 سالگی مداحی را آغاز کرد و اولین مداحی رسمی او با خواندن شعری در مورد دفاع مقدس بود که این موضوع مقارن با شب عاشورا شد. او از نوجوانی کار خود را در حسینیه اعظم زنجان آغاز کرد و به‌نوعی سنت‌شکن شد. تهرانی‌ها او را با هیئت میثاق با شهدای دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و در کنار میثم مطیعی می‌شناسند اما این مداح و ذاکر اهل‌بیت غایت کار خود را در زنجان و حتی تهران نمی‌بیند و دنبال جریان سازی در بین شیعیان آذری‌زبان
گویند جوان صاحب شیعیان آذری‌زبان کشورهای منطقه، از ترکیه گرفته تا قفقاز و آذربایجان است. خودش می‌گوید: «ما تریبون و نماینده گفتمان و جریان عاشورا هستیم و مطابق فرمایش رهبر انقلاب هر جای دین را هم که بشود سیاسی نکرد، زندگانی امام حسین علیه‌السلام را به‌هیچ‌وجه نمی‌توان سیاسی نکرد چراکه قیام آن حضرت حرکتی کاملاً سیاسی است».
یا در جای دیگر انقلابی گری خودش را این‌گونه فریاد زده: «باید پای حاکمیت حجت خدا روی زمین فداکاری کرد، قلم زد و رسانه درست کرد. برای این حاکمیت فتنه‌هایی ایجاد خواهد شد که نسبت به آن‌ها باید ابراز وجود کرد و حق را از باطل شناخت. اگر مسائل سیاسی این‌هاست که کل مبنای دین اسلام همین است».
امیر عباسی
شاعر و ذاکر جوان اهل‌بیت علیهم‌السلام و یکی از مداحان پیشرو در خواندن سبک‌های انقلابی و ولایی است او در اول در محله آزادی به دنیا آمد و از همان ۶0 فروردین سال دوران کودکی باوجود لکنت زبان، آرزوی نوحه‌خوانی برای امام حسین علیه‌السلام را در سر داشت.
برای بسیاری از افراد نام او با دیگر مداح موفق کشورمان میثم مطیعی گره‌خورده چراکه این دو ذاکر جوان، محرم سال‌های اخیر در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام خوش درخشیدند و تعریف جدیدی از مداحی حماسی و انقلابی را به مخاطبان خود ارائه کردند.
امیرعباسی درباره فعالیت مداحان انقلابی می‌گوید:« ما دنبال سیاسی‌کاری نیستیم اما معتقدیم مفاهیمی مانند مقاومت اسلامی، مضامین ضد استکباری، شهدا، امام و رهبری باید در مجالس مذهبی مطرح شوند که متأسفانه در بعضی از هیئت‌ها این‌ها گفته نمی‌شوند!
با نگاه به قیام امام حسین علیه‌السلام متوجه می‌شویم اگر آن حضرت در مدینه مانده بود، مقام، آسایش و احترامش بجا بود اما چرا آن حضرت این‌همه سختی را به جان خرید؟ برای اینکه بیان حق و مبارزه با استکبار آن زمان را به عافیت‌طلبی ترجیح داد؛ عافیت‌طلبی‌ای که امروز برای جامعه ما یک معضل است و متأسفانه بسیاری از افراد نه‌تنها از بیان مباحث انقلابی در هیئت‌ها دوری می‌کنند بلکه سعی دارند کسانی را هم که در این زمینه فعال هستند به هر طریقی از این کار نهی کنند ولی ما معتقدیم راه درستی را انتخاب کرده‌ایم و طبق فرمایش امام خمینی ما ملت گریه سیاسی هستیم».
انقلابی و ولایی و در عین حال بسیار مسلط
جای حاج مهدی سلحشور خالیه!