آیت‌الله بهجت فرمودند اگر در کوچه‌ها امام زمان(عج) را نمی‌بینی عینک‌ات را عوض کن/ طریق تسهیل در طاعت و ترک معصیت چیست؟

گروه معارف - رجانیوز: جلسه بیست و چهارم از سلسله جلسات ماهانه شرح کلمات اخلاقی آیت الله بهجت(ره) به همت هیات کریم آل طاها(ع) (کانون دانش پژوهان نخبه) و مسجد لولاگر برگزار شد. این مراسم با بیان احکام و خوانش فرازهایی از صحیفه حضرت امام خمینی(ره) آغاز و با بیان نکاتی از مباحث اخلاقی ادامه یافت. متن مشروح این جلسه را از نظر می‌گذرانید:

باسمه تعالی

اعوذبالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد الله الذی هدانا سبل السلام و نهانا عن اتباع خطوات الشیطان و الصلاه و السلام علی افضل من دعا الی سبیل ربه بالحکمه و الموعظه الحسنه سیدنا و نبینا ابی القاسم المصطفی محمد. (اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم) صلی الله علیه و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین و اللعن الدائم علی اعدائهم اجمعین من الان الی قیام یوم الدین. الهی هب لی کمال الانقطاع الیک و انر ابصار قلوبنا بضیاء نظرها الیک حتی تخرق ابصار القلوب حجب النور فتصل الی معدن العظمه و تصیر ارواحنا معلقه بعز قدسک. الهی و اجعلنی ممن نادیته فاجابک و لاحظته فصعق لجلالک و ناجیته سرا و عمل لک جهرا.

کلام در شرح کلمات مرحوم آیت الله العظمی بهجت بود، کلماتی خدمت عزیزان عرض شد، رسیدیم به کلمه چهل و سوم. محور این کلام چهل و سوم ایشان، در رابطه با غفلت نسبت به امام عصر عج روحی و ارواح من سواه فداه است، که متاسفانه نوعا همه ما، چه بنده، چه شما، بنده زیاد و شما کمتر، غفلت از حضرت صاحب (عج) داریم.

ما مدیون حضرت صاحب (عج) هستیم

غفلت از حضرت صاحب عج شبیه غفلت ما از خورشید است،  شما امروز دیروز و روزهای گذشته از روشنایی که نتیجه تابش نور خورشید است، همه ما استفاده می کنیم، از انرژی های خورشیدی بهره برداری می کنیم، از گرما و حرارت نور خورشید بهره مند می شویم، اما کمتر اتفاق می افتد که انسان سری به آسمان بلند کند و چشمی بگرداند و خورشید را ببیند، بهره های خودش را می برد اما غفلت از خورشید دارد. همه ما در همه امور و شئونمان، سر سفره امام عصر (عج) نشستیم، همان خورشیدی که می تابد به برکت وجود قدسی حضرت صاحب روحی و ارواح من سواه فداه است. تنفسی که می کنیم به برکت آن وجود نازنین است، در تحصیل علم، در انجام عبادات،  در بهره مندی از ماه رجب، در خدمت به والدین، در خدمت به خلق خدا، هر خیری که از ما ظهور و بروز می کند، اگر دقت کنیم می بینیم که به برکت وجود حضرت صاحب (عج) هست که اینها همه اتفاق می افتد. تمام توفیقات ما، تمام بهره ها و سودمندی های جسمانی و روحانی بلا استثناء به برکت وجود حضرت صاحب (عج) هست،  ما مدیون حضرت صاحب (عج) هستیم. حالا همین امروز گذشت، دیروز گذشت، چقدر توجه داشتیم به این وجود بزرگوار؟ چقدر با او ارتباط گرفتیم؟ چقدر به این حقیقت توجه داشتیم که این فیوضات از چه مجرایی عبور می کند و به دست ما می رسد؟

مرحوم آقای بهجت رضوان الله تعالی علیه، روی توجه به حضرت صاحب (عج) خیلی مکرر ایشون به انحاء مختلف تأکید می کردند. چشمی که دائم به این صفحه مجازی و به آن صفحه مجازی می رود چه توقعی دارد که امام زمان (ع) را ببیند؟

در یکی از شب های قدر، که معمولا ایشان می آمدند حرم و تا پاسی از شب، عباداتی داشتند و انجام می دادند و بعد حرکت می کردند به سمت منزلشان، در یکی از همین شب های قدر که به حرم مشرف بودند، وقتی از حرم به سمت منزل قدیمی شان می آمدند که در طرح بزرگراه پیامبر اعظم (ص) قرار گرفت، بنده سوالاتی داشتم و شب با ایشان حرکت کردیم و اتفاق افتاد که دو نفری می آمدیم و از طلبه های دیگر کسی نبود، من چند سوال کردم و ایشان پاسخ دادند و وقتی رسیدیم سر آن کوچه باریکی که منتهی به آن کوچه اصلی می شد که ایشان به منزل بروند، ساعت تقریبا یک نیمه شب بود و ایشان سر کوچه ایستادند و شروع کردن به گریه کردن، فرمودند که اگر چشمت در این کوچه ها حضرت را نمی بیند گوشت صدای حضرت را نمی شنود، برو عینکت را درست کن، ما چشممان و گوشمان باید سنخیت داشته با حضرت (عج) پیدا کند، چشمی که گناه می کند و دائما از این صفحه مجازی و به آن صفحه مجازی و دائم آلودگی ها بیشتر می شود و نورانیتش کمتر، این شخص چه توقعی دارد که حضرت را ببیند؟ یا دلی که به این سمت و ان سمت می رود، این انسان چه توقعی دارد که مورد نظر خاصه قطب عالم امکان روحی و ارواح من سواه فداه قرار بگیرد؟ لذا ایشان ویژگی هایی را نسبت به امام عصر روحی و ارواح من سواه فداه در این کلامشان دارند، که این ویژگی ها از اختصاصات امام زمان ما نیست، اینها ویژگی هایی است که همه ذوات چهارده معصوم ارواحنا فداه دارند.

ویژگی‌های امام عصر (عج) در کلام آیت الله بهجت

 ویژگی اول که ایشان می فرماید این است که می فرماید امام زمان غمخوار است، غمخوار حقیقی.

ویژگی دوم این است که هادی است، او هدایت می کند، وقتی انسان بین دو راهی گیر می کند، یک توجهی به امام عصر (عج) بکند، او مشکل گشایی می کند، اینها تجربه شده است، اینها راه های تجربه شده است. یک توجه به حضرت صاحب راه را به انسان نشان می دهد.

ویژگی دیگر حامی است، یعنی او حمایت می کند، انسان وقتی راه درست را تشخیص داد و این راه را خواست طی کند، نیاز به حمایت دارد. یک کودک، یک طفل، یک یتیم، نیاز به حمایت دارد، مادر و پدر و دیگران باید او را حمایت کنند تا او راه بیفتد و حرکت کند. همه ما جزء ایتام آل محمد ص هستیم، همه ما یتیم هستیم، نیاز داریم به حمایت کننده و بهترین حامی ولی عصر (عج) است. هرجا، هر مکان، هر زمان، روز، شب، در روشنایی، در تاریکی، در بیابان، در شهر و در روستا، در کوه، در دشت، با یک توجه می توانیم با او ارتباط برقرار کنیم، فقط با یک توجه. اینجا هیچ دربانی هم ندارد، وقت قبلی هم نمی خواهد، حامی یعنی این.

جریان به مسجد جمکران رفتن مقام معظم رهبری در مشکلات کشور

ویژگی دیگر اینکه او ناصر است، یاری می کند. ببینید این سید بزرگوار، جناب سید حسن نصرالله، وقتی ایشان قبل از جنگ 33 روزه، خدمت حضرت آقا مطالبی را عرض کرده بودند و حضرت آقا فرموده بودند که ما هم در همین ایران همین مشکلات را پیدا می کنیم و نمی دانیم چه بکنیم، بنده بلند می شوم و می روم جمکران، آنجا متوسل به حضرت صاحب می شوم، مشکل حل می شود. ایشان جمکران زیاد می روند، که بعضی هایش خبرش می رسد و بعضی هایش هم خبرش نمی رسد، اما زیاد جمکران می روند.

حضرت صاحب (عج) ناصر است. کس دیگری باید نصرت کند، این پیچیدگی هایی که امروز سازمان های جاسوسی دنیا دارند، چطور می شود با یک صحبت مقام معظم رهبری، یا یک پیام ایشان، و یا یک موضع ایشان همه خنثی می شود و به هم می ریزد؟ نباید از آن عقبه غافل باشیم، وقتی آن کسی که نیابت می دهد، چه نیابت خاص و چه نیابت عام، و کسی پرچمداری بکند، نمی شود نائب خودش را رها بکند و به او نصرت ندهد. یا وقتی ما را دعوت کردند به اینکه توجه به امام زمان خودتان بکنید، از او مدد بگیرید، از او کمک بگیرید، او امام غائب حاضر است. حاضر است، اما غائب است. حاضر است یعنی حضور دارد، اما چشم سر ما نمی بیند، و مشاهده نمی کند. پس یک ویژگی هم ناصر است.

ولی نعمت و مجرای فیض

ویژگی دیگری که ایشان ذکر می کنند این است که ایشان ولی نعمت است. ولی نعمت ما در همه امور مادی و معنوی امام عصر (عج) است. ما وقتی کسی ظرف آشی، غذایی یا یک جعبه شیرینی بیاورد، چقدر از او تشکر می کنیم؟ چقدر در صدد جبران هستیم؟ تمام برکات و نعمت های مادی و معنوی ولی نعمتش امام عصر (عج) است. مجاری فیض است، "بیمنه رزق الوری و بوجوده ثبتت الأرض و السماء" هر فیضی که از ناحیه خدای فیاض علی الاطلاق به ما سوی الله می رسد، مجرای این فیض قطب عالم امکان است. می شود آدم بی توجه باشد؟ می شود آدم غفلت از چنین شخصیتی داشته باشد؟

راه شکر گذاری از امام عصر(عج)

ایشان می فرمایند که : "ما از غمخوار، هادی، حامی و ناصر های حقیقی خود قدردانی و شکرگذاری نمی کنیم" ما بایست از امام عصر (عج) با این ویژگی ها شکر گذاری کنیم، قدر دانی کنیم. شکر گذاری و قدردانی اش چیست؟ تنها شکرگذاری از وجود مقدس حضرت صاحب (عج) این است که در راه عبودیت و بندگی خدا راه برویم. اصلا او امام است، امام یعنی چه؟ امام یعنی کسی که جلودار است و در مقام کمال عبودیت قرار دارد، من هم می شوم مأموم و باید از او تبعیت کنم و من هم به مقام عبودیت برسم. لذا هر گناهی که از ما سر می زند، چه ریز و چه درشت، این ناسپاسی ولی عصر عج است چون آن گناهی که ما داریم انجام می دهیم، آن گناه ابزار می خواهد و امکانات می خواهد، و آن ابزار و امکانات، ابزار و امکاناتی است که از طریق وجود مقدس ولی عصر عج به سمت ما آمده و نصیب ما شده است، این می شود ناسپاسی وجود مقدس ولی عصر (عج).

چه کسی تضمین کرده ما عاقبت به خیر شویم؟

بعد ایشان در ادامه کلام که خیلی تکان دهنده است می فرمایند که: "امام زمان هم اگر بیاید با او همان معامله را می کنیم که با آبای طاهرینش ع کردیم." با امام حسین چه کردیم؟ با امام مجتبی چه کردیم؟ با امیرالمومنین  چه کردند؟ می فرمایند آن حضرت هم اگر بیایند، همان معامله را با ایشان می کنیم. چرا؟ چون او یک خواسته هایی دارد، یک مطالباتی دارد که با نفسانیات ما و با اهوای نفسانی ما سازگار نیست. وقتی سازگار نبود، جلوی ولی عصر (عج) هم می ایستیم. هیچ تضمینی برای ما نیامده ، چه تضمینی هست؟ چه کسی تضمین کرده که بنده و شما عاقبت به خیر شویم؟ چه کسی تضمین کرده است؟

یک آقایی در قم بودند، ( اسم نمی برم شاید خودتان در فضای مجازی یا دیدید و یا خواهید دید)، اینها برای ما عبرت است، نباید مغرور شویم، یک آقایی در قم بودند، آیت الله زاده بودند، نوه یکی از شهدای محراب بودند، قوی ترین کرسی قرائت قران در قم دست ایشان بود، و قرائت قران را با صوت زیبا و با الحان مختلف، ایشان تلاوت می کردند، به سبک های مختلف و با قرائت های مختلف، که اگر شما گوش کنید، شاید در برخی از قرائت ها سر تر از قاری های قوی مصری باشد، آدم دوست دارد این صدا را بشنود. حافظ قران، جلسات مختلف قران در قم، اما غفلت بستری فراهم کرد که هم حکم اعدام ایشان صادر شد و هم حکم سنگسار همسر ایشان.

 برادران! خواهران!  هیچ تضمینی برای ما نیامده است که ما چنین عاقبت و سرنوشتی نخواهیم داشت، لذا دائما باید نگران آینده خودمان باشیم، دائما باید خود مراقبتی داشته باشیم، دائما باید توسل و توجه به حضرت صاحب عج کنیم و از او مدد بخواهیم. در روایت دارد که در آخر الزمان، امتحانات الهی آنقدر سخت می شود که بعضی مثل سفال می شکنند. راوی می پرسد که چرا مثل شیشه نمی شکنند و مثل سفال می شکنند؟ حضرت می فرمایند چون شیشه را ذوب می کنند و دوباره بر می گردد، اما سفال وقتی می شکند قابل پیوند و برگشت نیست. این است که باید دائما خودمان را به ولی عصر (عج) بسپاریم و خودمراقبتی داشته باشیم.

بعد می فرمایند "آیا می شود امام زمان چهارصد میلیون یاور داشته باشد و ظهور نکند؟" ببینید برای چه حضرت غائب شدند؟ اگر حضرت یار داشت و یار حقیقی داشتند، معنا نداشت که حضرت غائب بشوند. چون یار حقیقی به تعداد لازم نبود، حضرت غائب شدند، لذا در آن کلمات خواجه هست " و غیبته منّا " او اگر غائب است به خاطر ماست. خب همان چیزی که سبب شده حضرت غائب شوند، آن باید تحقق پیدا کند که حضرت ظاهر شوند، آن چیست؟ بودن یار به تعداد مناسب. اینکه نشده با یک دعای ندبه و یک دعای کمیل و یک جلسه هیئت مشکل حل نمی شود، باید بیاییم ببینیم که زندگی ما و روش ما و منش ما و باورهای ما، چقدر مورد پسند ولی عصر (عج) است؟ این مشکل را حل می کند.

این کتاب جرعه ای از دریا، که سه جلد است و برای حضرت آیت الله آقا موسی زنجانی، جلد دوم مطلبی را ایشان از مرحوم آقای راشد که از علما بود  و در زمان طاغوت در رادیو ایران، ایشان شب های جمعه صحبت می کرد، و خیلی هم مرحوم شهید مطهری به ایشان علاقه داشت. گاهی هم که ایشان نمی توانستند شب های جمعه صحبت کنند و سفری داشتند، به جای ایشان در همان زمان طاغوت  مرحوم شهید مطهری صحبت می کرد. ایشان یک جریانی را در آنجا از مرحوم آقای راشد نقل می کند، که من وقتی این جریان را خواندم، به سطرهای پایانی اش که رسیده بودم بغض کردم و شروع کردم گریه کردن، که اینها چه بودند و ما چگونه ایم؟ جریانی که ایشان نقل می کند این است که در اطراف مجلس شورای ملی سابق، میدان بهارستان، 35 خانه در طرح مجلس قرار می گیرد، کارشناسان می آیند قیمت گذاری می کنند و بعد هم مهلت می دهند که هرکس اعتراض دارد تا فلان تاریخ بیاید در کمیسیونی که هست، آنجا اعتراضش را بدهد. هیچ کسی اعتراض نمی کند، جز مرحوم آقای راشد که خانه اش جزء همین 35 خانه بوده است. یک جوی در اعضای کمیسیون می پیچد که هیچ کس اعتراض نکرده و فقط اعتراض یک آخوندی! بلند شده است، بگویید بیاید ببینیم چه کار دارد؟ تصمیم می گیرند که وقتی ایشان آمد در جلسه خفیفش کنند و سبکش کنند. ایشان در آن زمانی که معین شده، می آید و به همان کمیسیون مراجعه می کند، یکی از اعضای کمیسیون از کسانی بوده است که جزء اقلیت های مذهبی بوده است. وقتی ایشان وارد می شود سلام می کند و به او می گویند شما چه اعتراضی داری؟ هیچ کس اعتراض نکرده، شما اعتراض داری؟ می گوید بله من اعتراض دارم، می گویند اعتراض شما چیست؟ می گوید خانه ای که مربوط به من هست و در طرح قرار گرفته، این خانه، خانه ای است که من با یک قیمت ناچیزی آن را خریدم، الان بعد از سال ها تبدیل به مخروبه ای شده است، اعتراض من این است که این قیمتی که از بیت المال مردم برای این خانه من معین کردید، این بیشتر از ارزش این خانه است. ببینید اعتراضش چه بود؟ من نمی خواهم از بیت المال مردم، اضافه در زندگی من بیاید. آن آقایی که جزء اقلیت های مذهبی بوده است، بلند می شود و ایشان را در آغوش می گیرد و روی ایشان را می بوسد و می گوید اگر مسلمانی این است، من حاضرم به اسلام آوردن.

من در درجه اول خودم را عرض می کنم، ما چه معامله ای با بیت المال داریم؟ عزیزان! برادران! خواهران! قبل از اینکه جامعه رو به ما بیاورد، باید خودمان را بسازیم. اگر شهریه حوزه می گیریم، بیت المال است. اگر از فضای دانشگاه استفاده می کنیم، بیت المال است. ما باید ببینیم که آن سرویسی که به ما داده می شود، به اندازه آن بازدهی داریم؟ تلاش داریم؟ کوشش می کنیم؟ اینهاست که یار برای امام عصر (عج) درست میکند یار واقعی.

آیت الله آقا موسی زنجانی می فرماید از خوبی های آقای راشد این است که در کتابی که در رابطه با زندگی پدرش نوشته با عنوان فضیلت های فراموش شده، می گوید در آنجا نوشته که من یک روز با پدرم رفتیم پیش فلان عالم، و آن عالم پرسید که این پسرت را عادل می دانی یا نه؟ پدرم گفت نه، آقا موسی زنجانی می فرماید همین نه را هم در همینجا در این کتاب نوشته است و اینقدر صادق بوده است.

از امام زمان‌ (ع) غفلت نکنید

پس چکیده بحث این است که مرحوم آقای بهجت به من و شما تذکر می دهند که از امام زمانتان غافل نشوید. خانم ها توجه کنند! نگویند حد و حدود حجاب چیست؟ این یک بحث فقهی است. اگر می خواهید پیشرفت کنید، اینطور حساب کنید من الان به این شکل دارم می روم در مقابل نا محرم حضور پیدا می کنم، این وضع را امام عصر (عج) می پسندد یا نه؟ این وضع مورد رضایت حضرت هست یا نه؟

طریق تسهیل در طاعت و ترک معصیت چیست؟

کلام بعدی ایشان که مفصل هست و من چکیده اش را عرض می کنم، پاسخ یکی از پرسش های مکرری است که نسل جوان ما دارد، و آن این است که طریق تسهیل در طاعت و ترک معصیت چیست؟ چه کنیم که طاعت الهی برای ما آسان شود؟ ترک معصیت و گناه هم برای ما آسان شود؟

ایشان مفصل توضیح دادند، اما چکیده این مطلب در کلمات امام رضوان الله تعالی علیه در کتاب أربعینش آمده و آن راه، راه موازنه است، موازنه یعنی سنجش کردن، یعنی من حساب کنم در هر کاری مثلا طاعت خدا هست یا طاعت نفس؟ طاعت خدا هست یا گوش کردن به حرف رفیق ناباب؟ موازنه کنم و ببینیم اینجا چقدر چیز گیرم می آید و اینجا چه چیزهایی را از دست می دهم؟ این راه موازنه بهترین راه است، هم ایشان اینجا تذکر می دهند و هم امام ره در کتاب أربعین حدیث، بحث موازنه را مطرح فرمودند که ما سنجش کنیم که مثلا نماز شب سخت است، نماز اول وقت صبح سخت است، چه کنم که آسان شود؟ بنشینیم روی این فکر کنیم که از این خواب شیرین بگذریم در حد ده دقیقه، یک ربع و بیست دقیقه، چه چیزهایی نصیبمان می شود؟ و اگر نگذریم چه چیزهایی را از دست می دهیم؟ این لذت بیست دقیقه ای خواب چقدر در کام ما می ماند؟ چند ساعت؟ کمتر از ساعت لذتش می ماند. اما آن لذت بیست دقیقه ای مناجات با حضرت محبوب یک لذت ابدی را به دنبال دارد، این را انسان در موازنه می تواند به دست بیاورد.

نکاتی در مورد ماه شعبان

نکته ای باید عرض کنیم این است که در آستانه ماه شعبان هستیم، قبل از ورود به ماه، غسل توبه و نماز توبه را انجام دهیم، که در یکشنبه اول ماه ذی قعده اعمالش آمده است، که پاک وارد ماه شعبان بشویم. از مناجات شعبانیه استفاده کنیم. اگر نمی توانید یک دفعه با حال بخوانید. استاد بزرگوارمان می فرمود تقسیم کنید، یک مقداری صبح و یک مقداری شب، اما هر روز بخوانید. یکی هم صلوات شعبانیه است که دعای مهمی است که اگر دقت کنید گفته شده در ظهر خوانده شود و در شب نیمه شعبان هم گفته شده که بخوانید.