هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
پنجشنبه 24 فروردين 1402 15:43 ساعت
شناسه خبر : 366319
۲۵ فروردین ۱۳۵۷ اسدالله علم، دوست صمیمی شاه و وزیر دربار یازده‌ساله‌ی او در بیمارستانی در نیویورک از دنیا رفت. پدرش ابراهیم معروف به شوکت‌الملک که از زمان مظفرالدین‌شاه حاکم بیرجند و پس از آن امیرِ قائنات بود، از نزدیکان و همراهان رضاشاه و در چند کابینه مختلف سالها وزیر پست و تلگراف بود.
گروه تاریخ - رجانیوز: ۲۵ فروردین ۱۳۵۷ اسدالله علم، دوست صمیمی شاه و وزیر دربار یازده‌ساله‌ی او در بیمارستانی در نیویورک از دنیا رفت. پدرش ابراهیم معروف به شوکت‌الملک که از زمان مظفرالدین‌شاه حاکم بیرجند و پس از آن امیرِ قائنات بود، از نزدیکان و همراهان رضاشاه و در چند کابینه مختلف سالها وزیر پست و تلگراف بود.
به گزارش رجانیوز، رضاشاه دوبار در زندگی اسدالله علم دخالت مستقیم کرده بود: اولین بار زمانی بود که پدرش قصد داشت او را برای تحصیل در رشته کشاورزی به اروپا بفرستد، ولی شاه امر کرد در مدرسه کشاورزی کرج تحصیل کند. دومین بار هم زمانی بود که رضاشاه امر کرد اسدالله با دختر قوام شیرازی ازدواج کند و همین اتفاق افتاد. هم خاندان خودش و هم خاندان قوام از متحدین سنتی انگلیس بودند.
علم از سال ۲۶ تا ۴۵ به تدریج پله‌های رشد در نظام پهلوی را طی کرد: فرماندار بلوچستان، وزیر کشور، وزیر کشاورزی، وزیر کار، دبیرکل حزب مردم، سرپرست اداره املاک و مستغلات پهلوی و رئیس بنیاد پهلوی. او تیرماه ۴۱ پس از علی امینی نخست‌وزیر شد و پس از استعفاء در اسفند ۴۲ رئیس دانشگاه پهلوی شیراز شد.
مهمترین فصل زندگی علم، از آذر ۴۵ تا شهریور۵۶ رقم می‌خورد که وزیر دربار است. او بیش از آن که وزیر دربار محمدرضا باشد، دوست، همراه، محرمِ راز و مشاور او بود. علاوه بر اینکه به اقتضای جایگاه حقوقی‌اش هر روز چند ساعت با شاه در تعامل بود، همراه خلوت و گردش‌های شاه، هم‌سفره‌ی شام و ناهار شاه و فرح و پایه‌ی تفریحات شخصی و جنسی شاه هم بود.
او در تمام این سالها یادداشت‌های روزانه منظم و مفصلی می‌نوشت و به دور از چشم شاه به صندوق امانات بانکی در سوئیس می‌سپرد. تابستان ۵۶ وقتی سرطانش شدت گرفت از وزارت دربار استعفا داد و برای درمان راهی اروپا و نهایتا امریکا شد. شاید در همین دوران بود که به خانواده‌اش سپرد یادداشت‌ها را روزگاری منتشر کنند که خاندان پهلوی در کشور حاکم نباشد.
نخستین جلد این یادداشت‌ها مهر ۱۳۷۰ در لندن و جلدهای بعدی نیز به تدریج منتشر شد. یادداشت‌های علم که مربوط به بازه زمانی بهمن ۴۷ تا شهریور ۵۶ است به خوبی شخصیت شاه، فضای داخلی خانواده پهلوی، معادلات سیاسی کشور، پشت‌پرده تصمیمات و اتفاقات کشور در آن سالها، مناسبات شاه و اطرافیان و نسبت رژیم پهلوی با سایر کشورها را پیشِ روی خواننده قرار می‌دهد. چرا که علم با سخاوت گفتگوهای مختلف و متعددش با شاه و فرح و سایرین را نقل کرده، نظراتشان را گفته و ابعاد مختلف زندگی شخصی خود و شاه را بیان کرده است.
