آشنایی با انواع اتصالات لوله گاز

معرفی انواع اتصالات لوله گاز

اتصالات گازی در مسیر خطوط لوله انتقال گاز بیشترین کاربرد را دارند و از جنس فولاد تهیه می‌شوند. این نوع اتصالات معمولاً بدون درز و مانیسمان یا درزدار هستند. اتصالات گازی را می‌توان در ضخامت‌های مختلفی در بازار دید. ّ

برای انتخاب اتصالات گازی موردنیاز باید اندازه و سایزبندی مناسب را مدنظر داشته باشید. این دو فاکتور مهم و اساسی هستند. اندازه مناسب مهم‌ترین موردی است که باید به آن توجه داشته باشید؛ زیرا اگر قطعات بزرگ و کوچک به‌درستی نصب نشوند، مشکلاتی برای پروژه نهایی شما ایجاد خواهند شد. 

اندازه اتصالات لوله گازی بر اساس میلی‌متر (mm) یا اینچ (”inch) است و شما باید اتصالاتی را انتخاب کند که با استفاده از یک سیستم اندازه‌گیری طراحی و تولید شده باشند. این نوع اتصالات معمولاً بر اساس قطر داخلی (ID) و قطر خارجی (OD) تعریف می‌شوند. در ادامه انواع اتصالات گازی را با هم بررسی می‌کنیم.

اتصالات جوشی

اتصالات جوشی نوع دیگری از اتصالات گازی هستند که بیشترین کاربرد را در سیستم لوله‌کشی برای تغییر در سایز و اندازه یا جهت لوله دارند. از این محصولات حتی می‌توان برای مونتاژ شیرآلات هم استفاده کرد. معمولاً از اتصالات جوشی برای انجام کارهای زیر استفاده می‌شود:

• سیستم‌های آتش‌نشانی
• صنایع میانی (خطوط انتقال و ذخیره)
• صنایع بالادستی (تولید و اکتشاف) 
• انتقال نفت و گاز 
• ساخت نیروگاه‌ها
• صنایع غذایی و نوشیدنی
• صنایع دارویی و بیوتکنولوژی
• خطوط انتقال انرژی گرمایی
• صنایع تولید پلاستیک
• دستگاه‌های تبدیل آب‌شور به شیرین

اتصالات جوشی به‌صورت درزدار یا بدون درز (مانیسمان) هستند و با اعمال گرما و فشار به این صورت تولید می‌شوند. در نوع بدون درز، هیچ‌گونه درز و خطی روی این محصول دیده نخواهد شد؛ در نتیجه این موضوع باعث می‌شود که این نوع اتصال مقاومت بسیار بالایی در مناطق مختلف داشته باشد. 

براین‌اساس انواع اتصالات جوشی به‌صورت زیر هستند:

• اتصالات فولادی جوشی مانیسمان
• اتصالات استیل جوشی مانیسمان
• اتصالات استیل جوشی درزدار
• اتصالات فولادی جوشی درزدار

بهترین متریال‌های استفاده شده برای اتصالات جوشی، معمولاً کربن استیل، استنلس‌استیل، آلومینیوم، مس و انواع پلیمرها هستند زمان انتخاب این محصولات باید به تطبیق ابعاد اتصالات جوشی با ابعاد لوله دقت کنید. باید محصول موردنظر استاندارد ابعادی ASME B16.9 را داشته باشد. استانداردهای رعایت شده در این نوع اتصالات باید تأیید بین‌المللی داشته باشند. 

اتصالات پیچی

اتصالات پیچی از دو قطعه یا تعداد قطعه‌های بیشتری تشکیل شده‌اند که برای اتصال محکم بین قطعات استفاده می‌شوند. معمولاً در برخی از کاربردها برای اینکه بتوانند لوله‌های گازی را به هم متصل کنند، از این روش استفاده می‌کنند. این نوع اتصالات بیشتر در شبکه‌های توزیع آب و کشاورزی کاربرد دارند. 

اتصالات فشاری

این اتصالات را هم می‌توان جزء اتصالات لوله‌های گازی دانست که با روش فشرده‌سازی با استفاده یک واشر یا حلقه یا فروش (ferrule) انجام می‌شود. این عملیات معمولاً با سفت کردن یک‌مهره روی لوله انجام می‌شود و برای مونتاژ آن‌ها نیاز به ابزار خاصی ندارید. در نظر داشته باشید که نصب اتصالات گازی فشاری بسیار ساده و راحت است. یکی از معایب اتصالات فشاری این است که به‌اندازه اتصالات لحیم‌کاری انعطاف‌پذیر نیستند و نمی‌توانند برای دما یا فشارهای بالا استفاده شوند. 

اتصالات فشاری در سیستم‌های لرزشی، دارای چرخه حرارتی و... عملکرد مناسبی ندارند؛ پس حتماً در زمان انتخاب اتصالات لوله‌های گازی به این مسئله دقت داشته باشید. 

 اتصالات لقمه ای (Bite-type fittings)

نوعی از اتصالات فشاری با یک فرول تیز شده را ااصطلاحاً اتصالات لقمه‌ای می‌گویند. برای مونتاژ این‌گونه اتصالات شما به ابزار خاصی نیاز ندارید. اتصالاتت لقمه‌ای قوی و مطمئن هستند و می‌توانید با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنید. 

اتصالات گریپ مکانیکی (Mechanical grip fittings)

در این نوع اتصالات معمولاً از دو فرول استفاده می‌شود. فرول پشتی لوله را می‌گیرد و به سمت فرول جلو فشار می‌دهد؛ در نتیجه این نیروها، اتصال بین دو قطعه لوله ایجاد می‌شود. این اتصالات قابلیت چند بار باز و بسته‌شدن را دارند، بدون اینکه به اجزا یا لوله‌ها آسیبی وارد کنند. اتصالات گریپ مکانیکی، مقاومت خوبی در برابر ارتعاشات مکانیکی دارند.

اتصالات فلر (Flare fittings)

اتصالات فلر دارای شکل مخروطی با بدنه و انتهای گشاد هستند. برای استفاده از این اتصالات و وصل کردن آن‌ها به لوله، باید از ابزارهای خاصی استفاده کنید. اتصالات فلر قابلیت تحمل فشارهای بالا را دارند.  

 اتصالات انتهایی (End fittings)

این اتصالات برای سطوح خاصی از اتصال لوله گاز استفاده می‌شوند و معمولاً در دو نوع هستند:

1. انتهای گیره‌ای (Clamp ends): این اتصال به کمک گیره انجام می‌شود
2. انتهای ساده (Plain ends): این نوع اتصالات به کمک چسب، لحیم‌کاری یا اشکال دیگر به هم متصل شوند.

 اتصالات فلنجی (Flange fittings)

اتصالات فلنجی با جوش یا پیچ‌ومهره به هم متصل و آب‌بندی می‌شوند؛ در اصل این محصولات، پورت‌هایی با سطوح تراز عمود بر لوله هستند. 

اتصالات سریع کوپلری (Push-to-connect or quick coupler)

این نوع اتصالات به صورتی طراحی شده‌اند که قراردادن لوله درون آن‌ها باعث می‌شود که لوله به سطح این اتصالات گیر کند. برای بخش‌هایی از سیستم که نیاز به قطع و وصل مکرر دارند، معمولاً از این نوع اتصالات استفاده می‌شود. 

اتصالات رزوه‌ای (Threaded fittings)

اتصالات رزوه‌ای همان‌طور که از اسم آن مشخص است رزوه یا شیارهایی در سطح داخلی و بیرونی خود دارند. این نوع اتصالات معمولاً انواع مختلفی دارند:

1. رزوه مستقیم: این نوع رزوه برای اتصال ساده است، اما قابلیت آب‌بندی لوله‌های گازی را فراهم نمی‌کند. 
2. رزوه مخروطی: این نوع رزوه برای ایجاد آب‌بندی محکم برای گازها یا سیالات تحت‌فشار است. برای اینکه مطمئن باشید آب‌بندی به بهترین شکل انجام شده،  با یک پوشش یا نوارتفلون می‌توانید این کار را انجام دهید. 
3. رزوه درای فیت (dry fit): این نوع رزوه‌ها در نوع خودشان، بهترین و دقیق‌ترین نوع اتصالات رزوه‌ای هستند. بدون نیاز به درزگیر اضافی یا نوارتفلون می‌توان آب‌بندی را با این اتصالات انجام داد. معمولاً در مواردی که درزگیر می‌تواند باعث ایجاد آلودگی محیط شود، از این نوع اتصالات استفاده می‌شود. 

لوله مانیسمان بدون درز و مهم‌ترین ویژگی‌های آن

همان‌طور که در بالا گفته شد، لوله‌های فولادی انواع مختلفی دارند که از هرکدام می‌توان برای کاربردهای مختلفی استفاده کرد. لوله مانیسمان Manisman نوعی از لوله‌های فولادی هستند که در ساختمان‌سازی و صنایع کاربردهای زیادی دارد. این نوع لوله‌ها در شاخه‌های 6 و 12 متری تولید می‌شوند. ضخامت دیواره انواع لوله مانیسمان بین 1.2 تا 36 میلی‌متر متغیر است و انتخاب قطر مناسب باید با توجه به کاربرد مورد نظر باشد. 

 این محصولات هیچ‌گونه برجستگی روی سطح خود ندارند و قطر داخلی این محصولات بین 40 تا 900 میلی‌متر متغیر است. ضخامت لوله‌های مانیسمان باید با توجه به کاربرد مورد نظر مشخص شود. معمولا از لوله‌های مانیسمان صنایع پتروشیمی، تجهیزات دیگ بخار، صنعت خودروسازی و حتی صنعتی هواپیماسازی استفاده می‌شود. 

از مهم‌ترین ویژگی‌های لوله مانیسمان می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• دقت ابعادی زیاد
• سطح داخلی صاف
• تطبیق‌پذیری بالا
• استحکام بالا

اصلی‌ترین تفاوت لوله گازی و لوله بدون درز مانیسمان

لوله مانیسمان یکی از لوله‌های بدون درز است که بیشترین کاربرد این محصول در مواردی است که از حساسیت بالایی برخوردار باشد. همان‌طور که در بالا گفته شد، لوله‌های گازی، لوله فولادی و درزدار هستند که بیشترین کارائی آن‌ها برای انتقال گاز است. این محصولات مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارند. این در حالی است که لوله‌های مانیسمان و بدون درز همان‌طور که از اسم آن‌ها مشخص است، هیچ‌گونه درزی روی سطح خود ندارند. در اصل می‌توانیم بگوییم اصلی‌ترین تفاوت این دو محصول در نوع درزدار و بدون درز بودن هرکدام است. 

تفاوت در روش تولید

روش تولید لوله درزدار و لوله بدون درز متفاوت است. معمولاً برای تولید لوله گاز از ورق فولادی استفاده می‌شود؛ یکی از عوامل تأثیرگذار هم در تعیین قیمت لوله گاز 6 متری 1402 ، همین مواد اولیه و روش تولید است. در این روش ورق فولادی بر اساس سایز لوله برش می‌خورد و از غلتک‌های مخصوص عبور کرده و در نهایت به شکل لوله در می‌آید. بعد از آن جوشکاری شده و وارد مرحله تست می‌شوند. اصطلاحاً به این روش نورد سرد گفته می‌شود. اگر نگاهی به شکل ظاهری این محصولات داشته باشید، متوجه وجود درز روی این نوع لوله‌ها خواهید شد. 

این در حالی است که لوله‌های مانیسمان، به‌صورت اکسترودینگ توسط قالب‌های مختلف تولید و طی آن، یک شمش فولادی به لوله تبدیل می‌شود. در این روش شمش فولادی را برش داده و داخل کوره‌های قوسی، گرم می‌کنند. چند مرحله باید طی شود تا نوبت به مرحله تاب‌گیری محصول نهایی برسد تا لوله مانیسمان تولید شده، صاف و یکدست باشد. 

در مرحله بعدی به نام مرحله کشش لوله را به مدت 24 ساعت تحت کشش قرار می‌دهند تا از سالم بودن لوله تولید شده مطمئن شوند. بعد از آن به انتخاب مشتری در ابعاد خاص (معمولا 6 متری) برش داده  و بعد با روغن مخصوص پولیش می‌شوند. در مراحل پایانی، لوله‌ها را بسته‌بندی کرده و این بسته‌بندی معمولا به شکل شش ضلعی است. 

معرفی بهترین کارخانه‌های تولید لوله گاز

کارخانه‌های مختلفی در زمینه تولید لوله گاز فعالیت دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کارخانه لوله گاز سپاهان
• کارخانه لوله گاز کچو اصفهان
• کارخانه لوله کیهان
• کارخانه لوله یاران
• مجتمع لوله سپنتا
• لوله گستر اسفراین
• کارخانه ایران اسپیرال
• مجتمع لوله‌سازی سدید

سخن پایانی

همان‌طور که گفته شد، لوله گازی‌ها یکی از مهم‌ترین لوله‌های فولادی هستند که در بسیاری از صنایع و حتی ساختمان‌سازی برای انتقال گاز استفاده می‌شوند. اتصالات لوله گازی بر اساس نوع و عملکرد دسته‌بندی می‌شوند.

 قیمت لوله گازی به کیفیت لوله خریداری شده بستگی زیادی دارد؛ به همین دلیل سعی کنید این محصول را از کارخانه یا شرکت‌های معتبر خریداری کنید تا بتوانید از لوله گاز باکیفیت برای پروژه‌های خود استفاده کنید. برای خرید لوله گازی می‌توانید به سایت آهن مراجعه یا با شماره‌های 03138030000 تماس بگیرید.