سیدعلی موسوی-رجانیوز: پس از آنکه ترکیه جنگنده‌های روسیه را در آسمان کشور سوریه مورد حمله قرار داد، روسیه نیز اقداماتی تلافی جویانه در قبال ترکیه اتخاذ کرد. ممنوعیت واردات و صادرات اقلام کشاورزی از جمله‌ی اقداماتی است که ولادیمیر پوتین در جواب «از پشت خنجر زدن ترکیه» اتخاذ کرده است.
به گزارش رجانیوز مسئولان ترک که ابتدا اعلام کرده بودند ترکیه حق دارد از حریم هوایی خود دفاع کند، و اقدام جنگنده خود را به این وسیله توجیه می‌کردند، درحال حاضر که پشتیبانی چندانی از سوی آمریکا و دیگر کشورهای غربی نمی‌بینند از عواقب تصمیمات روسیه نگرانند و به سختی به دنبال راهی برای پایان دادن به این وضعیت هستند اما با اینحال اعلام کرده‌اند در قبال اقدامات روسیه، قصد ندارند سیاست‌های اقتصادی تلافی جویانه اتخاذ کنند. اکنون سئوال اینجاست که چرا روسیه باکی ندارد که تبادلات تجاری خود با ترکیه را کاهش دهد ولی ترکیه خواهان کاهش واردات و صادرات محصولات کشاورزی خود از روسیه نیست.
پاسخ این مسئله در کیفیت تجارت محصولات کشاورزی روسیه و ترکیه نهفته است. در واقع محصولات کشاورزی صادراتی ترکیه به روسیه عمدتا میوه و سبزیجات هستند و در مقابل محصولات کشاورزی وارداتی ترکیه از روسیه محصولاتی غذایی اساسی چون گندم و غذای دام است.
در همین راستا یک نشریه ترک زبان در یادداشتی با عنوان «خطر روسیه اقتصاد ترکیه را تحت فشار قرار داده است» با بررسی ابعاد تحریم‌های اقتصادی روسیه، چنین نتیجه‌گیری کرده است که روس ها دست بالا را در مبادله با ترکیه دارند به گونه‌ای که ترکیه قادر نیست تا به سادگی انرژی و محصولات غذایی اساسی مورد نیاز خود را از منبع دیگری تأمین کند اما روسیه می‌تواند با کنار گذاشتن ترکیه به سراغ دیگر تأمین کنندگان بین المللی برود.
تودی زمان، دیگر رسانه ترک زبان برای باغداران و تولیدکنندگان صیفی‌جات ترکیه اظهار نگرانی کرده است. این رسانه به نقل از رئیس انجمن کشاورزان ترکیه (TZD) نوشت : «زنگ‌های خطر برای تولیدکنندگان محلی شروع به نواختن کرد». ابراهیم یتکین افزود، پس از ممنوعیت واردات محصولات ترکیه به بازار روسیه، بازارهای محلی فروش میوه با فشار عرضه مواجه شده و قیمت‌ها تا پایان سال افت شدیدی خواهد داشت.
گرچه مسئولان ترکیه به دلیل ملاحظات سیاسی تاکنون به طور واضح اظهار نگرانی از ادغام روسیه نکردند، اما همین که اعلام می‌شود قصد اقدامات تلافی‌جویانه در مقابل تحریم‌های اقتصادی روسیه ندارند نشان از موضع ضعیف و دست پایین آن‌ها در تجارت با روسیه دارد. چراکه چنانچه ترکیه اقدامی در جهت افزایش تنش و کاهش سطح روابط تجاری با روسیه انجام دهد، این ترکیه است که بیش از روسیه متضرر خواهد شد.
در حال حاضر ترکیه سالانه در حدود 1.6 میلیارد دلار محصولات کشاورزی به روسیه صادر می‌کند و در مقابل حدود 2.9 میلیارد دلار محصولات کشاورزی از این کشور وارد می‌کند. در جدول زیر آمار تجارت محصولات کشاورزی روسیه و ترکیه در سال گذشته نشان داده شده است.
در نتیجه در این تجارت روسیه کالاهای اساسی کشاورزی چون گندم، ذرت و روغن آفتابگردان را به ترکیه صادر می‌کند و در مقابل محصولات غیراساسی چون میوه و سبزیجات وارد می‌کند. به این ترتیب ترکیه هم در واردات محصولات کشاورزی و هم در صادرات آن‌ها به روسیه وابسته شده است.
این مثال نمونه‌ی بارزی از اهمیت خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی چون گندم و برنج را نشان می‌دهد. چنانچه کشوری واردکننده محصولات اساسی کشاورزی باشد، ممکن با ایجاد کوچکترین تنش سیاسی بین این کشور و کشور صادرکننده مشکلاتی ایجاد شود و تأمین کالای اساسی این کشور دچار مشکل شود.
در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نیز به این اصل مهم تأکید شده است. در بند ششم از این سیاست‌ها آمده است:
افزایش تولید داخلی نهاده‌ها و كالاهای اساسی(بویژه در اقلام وارداتی)، و اولویت دادن به تولید محصولات و خدمات راهبردی و ایجاد تنوع در مبادی تأمین كالاهای وارداتی با هدف كاهش وابستگی به كشورهای محدود و خاص.
بنابراین لازم است جمهوری اسلامی ایران نیز رویکرد خودکفایی در زمینه تولید محصولات اساسی را در دستور کار قرار دهد و در مورد دیگر محصولات کشاورزی نیز تا حد ممکن سعی در واردات از کشورهای همسو و تنوع بخشی به مبادی وارداتی داشته باشد.
هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
