هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
گروه فرهنگ-رجانیوز: هر ساله با فرارسیدن ایام فاطمیه، انگار داغ دل عاشقان اهل بیت علیهم‌السلام، از بی‌وفایی‌های تاریخ و زمانه با خاندان عصمت و طهارت تازه می‌شود و یک ماتم و اندوه دیرینه‌ای از عمق جان شیعیان دوباره سر باز می‌کند. ماتمی که با وجود گذشت بیش از هزار و چهارصد سال از آن، نه رنگ باخته و نه مانند بقیه حوادث روزگار، به دست فراموشی سپرده شده است. فاطمیه اثبات این واقعیت است که این داغ و ماتم کهنگی ندارد و امروز پس از گذشت قرون متمادی از سال یازده هجری این اندوه و غم، همچنان تازه است. به گونه‌ای که انگار هر سال در ایام فاطمیه، اتفاقات سال یازده هجری دوباره تکرار می‌شود و این را فقط آن سینه‌ای درک می‌کند که در آن معرفت باشد. معرفت گاهی از سینه‌ای به سینه‌ای دیگر منتقل می‌شود؛ گاهی با عنایتی سینه‌ای به مخزن معارف تبدیل می‌شود. گاهی هم معرفت را باید از لابلای سطور و اوراق کتاب‌ها پیدا کرد. در این مجال به معرفی کتاب‌هایی خواهیم پرداخت که معارف فاطمی را می‌توان از لابلای کلمات و جملات آنها کسب کرد:
دختر پیامبر/ آیت‌الله محمد علی جاودان
«دختر پیامبر» نوشته آیت‌الله محمد علی جاودان است. این کتاب وقایع زندگی حضرت زهرا(س) را بعد از رحلت پیامبر(ص) بازگو می‌کند. خاندان پیامبر (ص) عهده‌دار مقابله با جاهلیتی بودند که پس از رحلت پیامبر دوباره سر برآورده بود و دختر پیامر، حضرت فاطمه(س) این وظیفه را به بهترین صورت انجام دادند. کتاب «دختر پیامبر» شرح اقدامات مقابله حضرت زهرا (س)، با این جریان نوظهور است. کتاب، دارای دو بخش اصلی است؛ بخش اول، شرح جریان سقیفه، تبیین و تحلیل آن و نیز آثار و نتایج به بار آمده از حکومت زاییده‌شده سقیفه و بخش دوم، موضوع مبارزه، بیماری، وفات و خاک‌سپاری دختر پیامبر است.
بانوی بانوان جهان/ علی دوانی
کتاب «بانوی بانوان جهان»، نوشته‌ی استاد علی دوانی در سال ۱۴۰۱ است. در چاپ سوم این کتاب، مقدمه‌ای از فرزند ایشان، محمدحسین رجبی دوانی، استاد تاریخ و عضو هیئت علمی دانشگاه، گنجانده شده است. این کتاب شامل ۸ فصل است که به موضوعاتی مانند ولادت حضرت فاطمه (س) تا هجرت، ازدواج حضرت فاطمه (س)، فضائل بی‌کران فاطمه، رحلت پیامبر و غصب حقوق اهل بیت، حمله به خانه حضرت زهرا، و شهادت ایشان، و مدایح و مراثی حضرت زهرا توسط حکماء، فقها و عرفای نامی می‌پردازد.نویسنده در این کتاب سعی داشته است آنچه را مورخان دربارۀ حضرت زهرا(س) نوشته‌اند و به دست ما رسیده‌است، بیشتر از کتب معتبر عامه (یعنی اهل تسنن) نقل کند تا پس از چهارده قرن، پیروان آنها ببینند و با وجدان خود قضاوت کنند. در عین حالی با آگاهی به اینکه پیشینیان آنها همه چیز را از بیم نظام سلطه که خلفا و امرای خود بودند، نگفته و یا نمی‌توانستند بگویند و بنویسند؛ بلکه گاهی اشاره‌ای کرده و گذشته‌اند.
به کوتاهی آه، به بلندای ماه/ سید علی موسوی گرمارودی
«به کوتاهی آه، به بلندای ماه»، زندگی نامه خاتون کبریا حضرت زهرا سلام الله علیها است که دکتر سید علی موسوی گرماوردی به طریقی ویژه نگاشته است،یعنی متن اصلی به روش کتاب دیگر او «داستان پیامبران» است و علاوه بر متن اصلی،مباحثی تاریخی در آغاز کتاب و چند «پی نگاشت» با قلمی پژوهشی و نه داستان واره،در توضیح مطالب متن اصلی در پایان کتاب گنجانده است.
در بخشی از متن این کتاب می خوانیم:
علی ،خاموش سر به زیر افکنده بود و هیچ نمی گفت. نمی دانست چرا جمله هایی که در راه به ذهن سپرده بود تا به پیامبر بگوید، اکنون همه از ذهن او پاک شده بودند و نمی‌دانست چه باید بگوید. ناگزیر همچنان سر به زیر و ساکت باقی ماند. پیامبر از شرمی که در چهره علی موج می زد و نگاهی که به زیر افکنده بود، بی درنگ دریافت که علی چرا نزد او آمده است، با لبخندی شیرین تر از عسل، از علی پرسید:
_ شاید به خواستگاری فاطمه آمده ای؟
تمام چهره‌اش از شرم سرخ شد و تنها توانست بگوید :
-آری!
کشتی پهلو گرفته/ سید مهدی شجاعی
کشتی پهلوگرفته، پرفروش‌ترین اثر سید مهدی شجاعی و هم‌چنین پرتیراژترین کتاب ادبیات داستانی ایران است. این کتاب ضمن مروری بر نقاط عطف حیات حضرت فاطمه ی زهرا(س)، روایت مصائب زندگی ایشان از زبان اطرافیانشان و نیز شخص خودشان است. در واقع می توان گفت این کتاب مرثیه ای است منثور از زبان و دل صاحبان عزای فاطمی. کتاب از ۱۴ فصل تشکیل یافته و راوی اول شخص در هر کدام از فصول، یکی از وابستگان حضرت فاطمه (س) هستند؛ فصل اول حضرت رسول، فصل دوم حضرت خدیجه (س)، فصل سوم خود حضرت زهرا (س)، فصل چهارم حضرت امیرالمؤمنین علی(ع)، فصل پنجم امام حسن (ع)، فصل ششم امام حسین (ع)، فصل هفتم مجدداً حضرت زهرا (س)، فصل هشتم حضرت زینب (س)، فصل نهم فضّه، فصل دهم حضرت ام کلثوم (س)، فصل یازدهم اسماء، فصل دوازدهم برای بار سوم حضرت فاطمه (س)، فصل سیزدهم مجدداً حضرت امیر (ع) و فصل چهارم از زبان آسمان روایت می شود.
دربخشی از این کتاب می خوانیم:
روزگار غریبی است دخترم! دنیا از آن غریب تر! این چه دنیایی است که دختر رسول خدا را در خویش تاب نمی آورد؟ این چه روزگاری است که «راز آفرینش زن» را در خود تحمل نمی کند؟ این چه عالمی است که دردانه ی خدا را از خویش می راند؟ روزگار غریبی است دخترم. دنیا از آن غریب تر. آنجا جای تو نیست، دنیا هرگز جای تو نبوده است. بیا دخترم، بیا، تو از آغاز هم دنیایی نبودی. تو از بهشت آمده بودی، تو از بهشت آمده بودی …
فاطمیت فاطمه و تاریخ/ محمد حسن زورق
موضوع کتاب این است که پس از جنگ خندق به ویژه بعد از فتح مکه، عده زیادی نه از باب گرایش به حقیقت اسلام، بلکه از باب گرایش به واقعیت قدرت اسلام به این دین گرویدند و معادلات قدرت عوض شد. در نتیجه این تفکر دو جامعه شکل گرفت، نخست جامعه‌ای که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) ایجاد کرد و مدینةالنبی نام داشت و دوم، جامعه‌ای بود که مجموعه‌ای از مؤلفه‌ها نظیر اسلام، آداب و رسوم گذشته و مهاجرانی که تازه به اسلام گرویده بودند در پیدایش آن تأثیر داشتند، این جامعه مدینةالعرب نام گرفت. در این میان نقش فاطمیت حضرت فاطمه(سلام الله علیها)، یعنی نقش جداکنندگی که چگونه ایشان سرنوشت مدینةالنبی را از مدینةالعرب جدا کردند و به واسطه تدابیر و اقداماتشان پایایی و پویایی اسلام را رقم زدند، اهمیت والایی دارد و موضوع اصلی این کتاب را تشکیل می‌دهد.
اماه/ حمید سبحانی صدر
بانوی‌مان "فاطمه" سیده زنان جهان است و بی‌شک شیوه حضور اجتماعی ایشان به عنوان دختر رسول‌خدا، همسر ولی خدا و مادر حجت خدا روی زمین الگویی برای تمام زنانی است که نقش‌های زنانه خود را باعث تعالی می‌دانند. «اماه» کتابی است برای همین منظور که در چهار فصل دخترانه، همسرانه، مادرانه و بی‌کرانه، حاصل ده‌سال پژوهش را با قلم حمید سبحانی صدر به تحریر در می‌آورد. کتاب امّاه توانسته است نگاهی نو به زندگی اجتماعی سرور زنان عالم(س) بیندازد و آن بخشها و جزئیات کمتر دیده و شنیده شده را به تصویر بکشد؛ آن هم روایتی دقیق و منطبق بر واقعیت‌های تاریخی، بی‌آنکه تخیل نویسنده نویسنده بخواهد رنگی داستانی به آن بدهد. در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
((فاطمه یکیارچه حُسن است، اصلا او تجسم حقیقت حسن است گویا همه زیبایهای هستی، یا بهتر بگویم همه جمال و حق، در وجود او تبلور یافته، همان جایگاه ازلی که در ازل پرتو حسنت ز تجلى دم زد...))
ناتا/ زهرا باقری
نویسنده «ناتا» بر آن است تا تحولات اجتماعی ناشی از ظهور اسلام را با تکیه بر مسائل زنان و حقوق بردگان به تصویر بکشد. روایت داستان از دو زاویه دید متفاوت، تاثیرات مختلف اسلام را بر قشرهای گوناگون اجتماع ترسیم می کند. واقعه غدیر و وقایع سیاسی پس از وفات پیامبر(ص) از دیگر مسائلی است که نویسنده به آن می پردازد. او تلاش می کند تا با ترسیم واکنش های شخصیت های مختلف داستان، وقایع این برهه از تاریخ اسلام را به نمایش بگذارد.
شرح الف خمیده/ لیلا مهدوی
کتاب «شرح الف خمیده» سه نگاه زنانه به زندگی حضرت زهرا (سلام الله علیها) است. در نگاه اول ما با مادر ایشان حضرت خدیجه (سلام الله علیها) همراه هستیم که از روزهای بارداری این نور حق و خردسالی این بانوی بزرگ سخن می‌گوید و نشان می‌دهد در آن سال‌های سخت مکه یار و پناه مادر چه کسی بوده است. بخش دوم داستان از زبان خود حضرت زهرا (سلام الله علیها) در مورد روزهای زندگی با حضرت امیر است. و بخش سوم کتاب از زبان اسماء بنت عمیس از تلخ‌ترین روزهای زندگی معصومین یعنی روزهای بیماری و شهادت حضرت زهرا سلا الله علیها سخن می‌گوید. این کتاب از مستندات بسیار زیادی برای بیان داستان خود استفاده کرده است.
در برشی از این کتاب را می‌خوانیم:
«درد دوباره از پهلوهایم شروع شد و بعد در یک نقطه از شکمم جمع شد. عرق پیشانی‌ام را پوشاند. درد از شکم به کمرم رفت انگار مهره داغ روی کمرم بگذارند در یک لحظه درد گرفت اما زود آرام شد انگار که اصلاً دردی نبوده است. دوباره صدای طفل در گوشم پیچید:«یا اماه یا خدیجه» مگر می‌شد طنین این صدای بهشتی را بشنوم و درد داشته باشم؟ صدایش آرامشی داشت که نگرانی و درد را از بین می‌برد. این بار هم که صدایش رسید آرام شدم.»
به امید دیدار/ مریم شریف رضوان
کتاب به امید دیدار رمانی متفاوت و خواندنی در حوزه معارف فاطمی و زندگی حضرت زهرا سلام الله علیها است که در سه فصل از زاویه‌ای جدید و در متن داستانی دیگر، به زندگی دختر عزیز پیامبر اسلام از دوران بعد از هجرت اشاره دارد و مهمترین اتفاقات زندگی ایشان را ترسیم کرده است. داستان پس آشنایی مخاطب با شخصیت دختری بت‌پرست به نام اشواق که در عصر جاهلیت عرب و قبیله‌ای مردسالار، که فرزندان دختر را زنده به گور می‌کنند،آغاز می‌شود. اشواق طی ماجراهای رمان با پیامبر (سلام الله علیها) همسایه شده و تحت تاثیر شخصیت و منش حضرت زهرا (سلام الله علیها) مسلمان می‌شود.
رسیدن به خاتونی که می‌رود/ سید محمد سادات اخوی
کتاب پیش رو در قالب رمان نوشته شده است و بر اساس احادیث و روایات تاریخی زندگی حضرت را از بدو تولد تا به آخرین روز پوشش می‌دهد. از آغاز روزهایی خوش در آغوش پدر و مادر بزرگوارشان، تا افتادن به مصاعب در سالی که رسول الله همسر و عمویش را از دست داد. سالی که بعدا « عام الحزن» نام گرفت. پس از آن هجرت به معیت «فواطم» و مولانا امیر المومنین علیه‌السلام تا زیستن در مدینه و نهایتا از دست دادن پدر و رو به رو شدن با هجوم «غاصبین» پشت در همان خانه که جبرئیلِ امین واردش نشده بود، مگر آن‌که ماذون بود. سید محمد سادات اخوی باظرافت تمام داستانی از روزگار خود ما را با زندگی و زمانه اهل‌بیت پیوند زده و خوبی توانسته تخیل را بین حال و گذشته همچون رودی جاری سازد.
