یونیزه شدن هوا چیست و چرا جای تصفیه هوا را نمیگیرد؟

کیفیت هوایی که تنفس می‌کنیم به اندازه‌ غذایی که می‌خوریم و آبی که می‌نوشیم اهمیت دارد! موضوعی که میان صدها مسئله مختلف در روزمره‌ همه‌ی ما گم شده است.

شاید شیوع ویروس کرونا باعث شد تا کمی بیشتر به کیفیت هوای اطرافمان اهمیت دهیم. چراکه مهم‌ترین راه انتقال این ویروس از طریق هوا بود. علاوه بر آن ممکن است خودمان یا یکی از اطرافیان به بیماری‌های تنفسی دچار باشد و این موضوع، اهمیت بالا بردن کیفیت هوا در این شرایط را بیش از پیش در اولویت قرار می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر در این مورد مقاله دستگاه تصفیه هوا برای کرونا را بخوانید.

در این میان، همانطور که می‌دانید، استفاده از دستگاه تصفیه هوا یکی از بهترین راهکارهای افزایش کیفیت هوا در محیط‌های بسته است. اما بازار دستگاه‎‌های تصفیه هوا تنوع بسیار زیادی دارد و همین موضوع خرید دستگاه تصفیه هوا را با چالش‌هایی همراه می‌کند.

یکی از انواع این دستگاه‌ها، دستگاه تصفیه هوای یون‌ساز است. اما سوالات مختلفی درباره عملکرد آن‌ها وجود دارد. در این مقاله به بخشی از این سوالات پاسخ می‌دهیم، مثل اینکه:

• یونیزه شدن هوا چیست؟
• آیا یونیزه شدن هوا جای تصفیه هوا را می‌گیرد؟
• راهکار جایگزین این دستگاه‌ها چیست؟

در ادامه با ما همراه باشید تا به صورت کامل پاسخ سوالات بالا را بررسی کنیم.

یونیزه شدن هوا چیست؟

دستگاه‌های تصفیه هوای یون‌ساز کاملا شیوه‌ متفاوتی را نسبت به دستگاه‌های برندهای معروف جهانی به کار می‌گیرند. در دستگاه‌های متداول بازار، هوا از طریق فن وارد دستگاه شده و آلاینده‌ها جذب فیلترهای دستگاه می‌شوند. در این روش هیچگونه ماده جدیدی به محیط اضافه نمی‌شود.

اما در دستگاه‌های یون‌ساز، همانطور که از نامشان پیداست، تصفیه هوا با استفاده از ذرات باردار انجام می‌شود. در واقع در هوای هر اتاقی ذراتی با بار مثبت وجود دارند که می‌توانند شامل آلاینده‌هایی مثل گرد و خاک، بوها، باکتری‌ها و آلرژن‌های مختلفی باشند.

وظیفه دستگاه‌های یون‌ساز، تولید ذراتی با بار منفی است که بتوانند با این آلاینده‌ها که بار مثبت دارند واکنش نشان داده و به آن‌ها بچسبند. وقتی ذرات با بار مثبت و منفی به یکدیگر می‌چسبند، سنگین می‌شوند و در نتیجه دیگر نمی‌توانند روی هوا معلق بمانند. برای همین هم باید روی سطوح مختلف فرود بیایند.

در این روش تصفیه هوا ممکن است گاز خطرناک ازن وارد محیط شود و ذرات به جای سطوح مختلف، درون بدن ما فرود بیایند و خطرات بسیاری را برای سلامتی ما ایجاد کنند!

چرا یونیزه شدن جای تصفیه هوا را نمی‌گیرد؟

با کارکرد و خطرات کلی یونیزه شدن هوا آشنا شدیم. اما چرا دستگاه‌هایی که از این روش برای پاکسازی آلاینده‌ها استفاده می‌کنند جای تصفیه هوا را نمی‌گیرند؟ در ادامه به بررسی دلایل این موضوع می‌پردازیم:

یون‌سازها قدرت کافی ندارند

یک تحقیق که در سایت researchgate هم منتشر شده، عملکرد انواع مختلف دستگاه‌هایی که برای پاکسازی آلاینده‌ها استفاده می‌شوند را مورد بررسی قرار داده است.

این مطالعه نشان می‌دهد که یون‌سازها هیچ تاثیر چشمگیری روی پاکسازی آلاینده‌های متداول ندارند! در نتیجه‌گیری این تحقیق عنوان شده که یون‌سازها به اندازه کافی برای تاثیرگذاری روی ذرات معلق قدرتمند نیستند. البته این به معنای عدم تاثیر یون منفی به صورت کلی روی آلاینده‌ها نیست.

آلاینده‌ها توسط یون منفی پاکسازی می‌شوند، اما در شرایطی که غلظت یون منفی بسیار زیاد باشد! غلظت بالای یون منفی یعنی تولید گاز ازن بیشتر و نتیجه آن خطرات بیشتر برای سلامتی ما است. بنابراین به نظر می‌رسد دستگاه‌های یون‌ساز موجود در بازار، بهترین گزینه موجود برای تصفیه هوا نیستند!

یون‌سازها گاز خطرناک ازن را تولید می‌کنند

همانطور که گفته شد، یون‌سازها گاز ازن را وارد محیط می‎‌کنند. سازمان غذا و داروی آمریکا FDA استفاده از  چنین گازی را برای درمان‌های پزشکی منع کرده است.

تنفس گاز ازن خطرات زیادی از جمله موارد زیر را در پی دارد:

• ابتلای افراد به آسم و تشدید آن در افراد مبتلا
• بیماری‌های ریوی
• سوزش‌ سینه
• ناراحتی بینی و گلو درد
• سردرد، آلرژی و حساسیت پوستی
• حالت تهوع، حالت خستگی و گیجی 

و خطرات بسیار دیگری که برخلاف طبیعت یک دستگاه تصفیه هوای باکیفیت است که وظیفه حفظ سلامتی ما و پاکسازی هوا را برعهده دارد.

یون‌سازی محیط را آلوده می‌کند

حتی اگر از مضرات گاز ازن صرف نظر کنیم و قوی‌ترین دستگاه یون‌ساز موجود در بازار را پیدا کنیم که آلاینده‌ها را به خوبی تصفیه می‌کند، باز هم استفاده از چنین دستگاه‌هایی توصیه نمی‌شود!

مکانیزم پاکسازی آلاینده‌ها در هوا توسط این دستگاه‌ها به شکلی است که آلاینده‌ها از بین نمی‌روند، بلکه همانطور که گفته شد، سنگین شده و به سطوح مختلف می‌چسبند. حتی اگر سطح فرود این آلاینده‌ها، بدن ما نباشد، در نهایت قرار است آن‌ها به لباس‌ها، رخت‌خواب، فرش و میز و صندلی‌هایمان بچسبند!

وقتی چنین اتفاقی می‌افتد هم محیطی که در آن زندگی می‌کنید آلوده می‌شود و هم جدای از آن، این ذرات همچنان در محیط وجود دارند و خطرناک هستند!

بنابراین باز هم به نظر می‌رسد که استفاده از این نوع دستگاه‌ها، با وجود آنکه ممکن است یون منفی در کوتاه مدت اثر نشاط بخش داشته باشد و بخشی از آلاینده‌ها را هم پاک کند، در بلند مدت می‌تواند خطرات زیادی برای سلامتی ایجاد کند و گزینه مطمئنی برای مصرف خانگی به نظر نمی‌رسد.

اما راهکار مناسب برای پاکسازی آلاینده‌ها چیست؟ در ادامه پاسخ این سوال را بررسی می‌کنیم. با ما همراه بمانید.

راهکار مناسب برای پاکسازی آلاینده‌ها در خانه چیست؟

نوع دیگری از دستگاه‌های تصفیه هوای موجود در بازار، دستگاه‌هایی هستند که از فیلتر هپا و کربن اکتیو برای پاکسازی آلاینده‌ها استفاده می‌کنند. این نوع دستگاه‌ها هیچ گونه ماده جدیدی را به محیط اضافه نمی‌کنند و تنها با به دام انداختن ذرات آلاینده، کیفیت هوای محیط را افزایش می‌دهند.

فیلترهای هپای به کار رفته در این دستگاه‌ها، تا 99% از آلاینده‌های موجود در محیط را که شامل ویروس‌ها و باکتری‌ها نیز می‌شود، جذب خود می‌کنند. برندهای بزرگ و معتبر در جهان نیز از همین روش برای تصفیه هوا در دستگاه‌های خود استفاده می‌کنند. از جمله آن‌ها می‌توان به برند باسابقه IQ Air اشاره کرد. در ایران نیز شرکت‌های معتبر دستگاه‌های تصفیه هوا از جمله نوجان از فیلترهای باکیفیت هپا و کربن اکیتو برای از بین بردن آلاینده‌ها استفاده می‌کنند. این نوع دستگاه‌ها با توجه به آنکه هیچگونه عوارض جانبی ندارند، بهترین گزینه برای افزایش کیفیت هوای خانه و فضاهای بسته عمومی مانند اداره‌ها هستند.

نکاتی برای خرید دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا

نکته‌ای که باید حتما در نظر داشته باشید این است که لزوما هر دستگاهی که از فیلتر هپا استفاده می‌کند، باکیفیت و مناسب نیست! در هنگام خرید دستگاه تصفیه هوا به موارد زیر توجه کنید:

• دستگاه تصفیه هوایی کارآمد است که از فن قدرتمندی برای تصفیه هوا استفاده می‌کند. درباره کیفیت فن از فروشنده سوال کنید.
• ظرفیت فیلترهای به کار رفته در دستگاه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. دستگاهی که از فیلترهایی با حجم پایین استفاده می‌کند، کارایی لازم را نخواهد داشت. فیلتر هپا در شرایط معمولا حداقل باید به اندازه یک سال کار کردن بدون نیاز به تعویض ظرفیت داشته باشد.
• توجه کنید دستگاه فیلتر اولیه مناسبی داشته باشد تا عمر فیلتر هپا بیشتر شود.
• اندازه دستگاه اهمیت زیادی دارد! دستگاه‌های بسیار کوچک احتمالا نمی‌توانند یک فن قدرتمند و فیلترهای بزرگ و پرظرفیت را در خود جای دهند!
• بهتر است دستگاه تصفیه هوا را از برندهای متخصصی خریداری کنید که به صورت اختصاصی و طراحی مهندسی دقیق، تنها به تولید این دستگاه‌ها می‌پردازند. معمولا دستگاه‌های تصفیه هوای برندهای معروف لوازم خانگی، دقت پایین‌تری در طراحی و تولید دارند.
• به گارانتی محصول و خدمات پس از فروش آن دقت کنید

جمع بندی

استفاده از دستگاه تصفیه هوا در روزهایی که به فصل سرد سال نزدیک می‌شویم و پدیده وارونگی دما، اوضاع آلودگی هوای شهرهای مختلف را وخیم‌تر از دیگر زمان‌های سال می‌کند، امری حیاتی برای مقابله با اثرات بسیار خطرناک آلودگی هوا است.

این در حالی است که امسال شیوع ویروس کرونا، این موضوع را مهم‌تر از سال‌های قبل هم کرده است. اما هر دستگاه تصفیه هوایی برای پاکسازی هوا مناسب نیست. همانطور که خواندیم، بهتر است دستگاه تصفیه هوایی را انتخاب کنید که بدون اضافه کردن ماده جدیدی به محیط، پاکسازی آلاینده‌ها را به خوبی انجام دهد.

به نظر می‌رسد دستگاه‌هایی مانند دستگاه تصفیه هوا نوجان مهر که از فیلترهپا برای تصفیه هوا استفاده می‌کنند، طبق بررسی‌های مختلف، مناسب‌ترین گزینه به شمار می‌روند.