هم اکنون عضو شبکه تلگرام رجانیوز شوید
هشدار درباره تبلیغ جریان احمد اسماعیل بصری، مدعی «یمانی و مهدویت» در موکب‌های مسیر اربعین/ آیا ادعای امام سیزدهم، صحت دارد؟
گروه معارف رجانیوز*: جریان مدعی یمانی با هدف سوءاستفاده از باور مهدویت و نشانه های ظهور حضرت مهدی در کشور عراق و در شهر بصره، تکوین یافت؛ این جریان می کوشد تا با بهرهگیری از ترفندها و شیوه هایی چون حدیث‌گرایی افراطی، تقطیع و تحریف روایات، بهرهگیری از عوامل متافیزیکی چون خواب، استخاره، علوم غریبه و مانند آن به فریب برخی خواص و نیز برخی مردم بپردازد و از سوی دیگر کوشیده است تا تفسیر به‌رای و تطبیق برخی روایات بر سرکرده این جریان، برخی افراد در کشور های مختلف را فریب دهد و با خود همراه سازد.
پیروان احمداسماعیل بصری، برای اثبات عقیده خویش، به احادیثی استناد می‌کنند که در ادامه نقد و بررسی خواهد شد:
استناد به «حدیث وصیت» و اشاره به امام سیزدهم
1. عمده استدلال جریان مدعی مهدویت (احمد اسماعیل بصری)، استناد به «حدیث وصیت» در کتاب الغیبة شیخ‌طوسی است. چرا؟ زیرا این جریان، افزون بر دوازده امام، ادعا می‌کنند که امام سیزدهم هم داریم و این یعنی ساخت «عقیده جدید». و برای اثبات این عقیده، مجبور هستند که همه محتوای حدیث وصیت را متواتر جلوه دهند. از این‌رو برای حدیث وصیت، ادعای تواتر می‌کنند. در حالیکه فقط درباره بخش اول یعنی دوازده امام، ادعای تواتر، ثابت است و نه بخش دوم حدیث. زیرا خود شیخ طوسی که ناقل حدیث بوده، آن را به عنوان «حدیث احتجاجی» آورده است و نه حدیث اعتقادی. توضیح بیشتر اینکه: اگر سند حدیث وصیت را ببینید. فردی به نام بزوفری در طریق سند قرار دارد. وی کتابی داشته به نام «رد علی الواقفه»؛ فرقه واقفه، هفت امامی بودند. بُزوفری این حدیث را در کتاب خویش نقل می‌کند احتجاجا علیه واقفه که ببینید شیعه به هفت امام ختم نمی‌شود. بعد شیخ‌طوسی هم از کتاب بُزوفری نقل می‌کند. پس اینگونه احادیث، نفی اعتقاد باطل فرقه واقفه است نه اینکه علمای شیعه، کل محتوای حدیث را قبول داشتند.
2. شاهد بر این امر، شیخ طوسی در کتاب الغیبۀ، در چند صفحه قبل (ص۱۲۷) و چند صفحه بعد (ص۱۵۷ و ص۲۲۸) تصریح می‌کند: دوازده امام؛ اعتقاد اصیل شیعه است. پس شما پیروان امام سیزدهم (احمد اسماعیل بصری) چگونه ادعای تواتر همه محتوای حدیث وصیت دارید در حالیکه نقل‌کننده (شیخ‌طوسی) هم چنین اعتقادی ندارد؟ بویژه اینکه متن بخش دوم حدیث وصیت در «وصیت مکتوب نازله» وجود ندارد و از طرفی «وصیت آشکار» نیز درباره وی وجود ندارد.
3. ضمن اینکه پیروان جریان احمد اسماعیل مدعی یمانی، می‌خواهند عقیده هزارساله شیعه مبنی بر«انحصار ائمه در دوازده امام» را نفی کنند، با چند حدیث؟ فقط با یک حدیث؟ در حالیکه در کتب شیعیان، بی‌شمار احادیث در باب «ائمه اثنی عشر» وجود دارد؛ یک حدیث کجا، چندصد حدیث کجا؟
4. تمام جان‌مایه استدلال جریان احمد اسماعیل بر این است که پیامبر در پنجشنبه وصیت نکرد درحالیکه در احادیث معتبر داریم که پیامبر وصیت هم کرد (کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۶۵۹ و ۹۰۶. نعمانی، الغیبة، ص۸۲. کتاب سلیم بن قیس، ج۲، ص۸۷۷). بر فرض هم تمام محتوای حدیث وصیت، معتبر و قابل قبول است. از کجا معلوم «احمد الذی مندرج فی هذا الحدیث، انت یا احمد اسماعیل؟» شاید شخص دیگری باشد؟ ضمن اینکه قبل از احمد اسماعیل، فرقه شیخیه هم به بخش دوم حدیث وصیت استناد کرده‌اند (شهبازیان، تمایز مهدی موعود از مدعیان دروغین، ص۴۶۲-۴۶۶).
5. جریان احمد اسماعیل بصری، تلاش دارند «بخش دوم» حدیث وصیت را «متواتر معنوی» جلوه بدهند. خوب بخش دوم چه می‌گوید؟: امام مهدی، فرزندی دارد به نام احمد و او را پس از خود به خلافت و امامت منصوب می‌کند. به فرض بخش دوم حدیث وصیت را قبول کنیم. اما آیا بخش دوم حدیث وصیت، تواتر هم دارد که بتوان برای اثبات عقیده جدید (امام سیزدهم بودن احمد اسماعیل) استفاده کرد؟ حتی فرض کنیم کتاب «چهل حدیث مهدیین» ناظم العقیلی را هم قبول کرده باشیم که سعی داشته در این کتاب، تواتر معنوی فرزند داشتن امام مهدی را اثبات کند اما روایت‌های ذکر شده در کتاب وی، تنها ادعای فرزند داشتن امام مهدی را اثبات می‌کند اما آیا توانسته تواتر بخش بعدی را اثبات کند مبنی بر اینکه: فرزند امام مهدی که به امامت سیزدهم می‌رسد، نامش احمد است؟ قطعا خیر.
استناد به احادیث «دوازده مهدی»
6. دلیل بعدی، استفاده ابزاری از احادیث دوازده مهدی (مهدیون) است. و معتقد هستند اولین مهدیون یعنی احمد اسماعیل، امام سیزدهم نیز است و بعد به احادیث دوازده مهدی (اثناعشر مهدیا) استناد می‌کنند درحالیکه حدیث از ابوبصیر داریم که این دوازده مهدی، امام نیستند بلکه به امامت اهل‌بیت دعوت می‌کنند: «لم یقل اماما» (صدوق، کمال‌الدین، ج۲، ص۳۵۸) مثل ابن‌حنفیه که امام نبود اما «کان مهدیا» (بابویه، الامامة و التبصرۀ، ص۶۰). اما پیروان احمد اسماعیل در مناظرات وقتی قافیه را می‌بازند می‌گویند: ما هم معتقدیم این دوازده مهدی، امام نیستند اما جواب می‌دهیم: خود احمد در کتاب المتشابهات (اسماعیل بصری، المتشابهات، ج۱، ص۲۵۳ و ج۴، ص۷۳) تصریح می‌کند: مهدی اول یعنی خود احمداسماعیل، امام سیزدهم است (شهبازیان، کتاب ره افسانه). این تناقض را چه می‌کنید؟
عبدالله هاشم و ادعای امام چهاردهم
7. البته این جریان بین‌شان اختلاف افتاده است. فردی به نام «عبدالله هاشم»، «مکتب رایات سود» را تاسیس کرده و ادعای فرزندی احمد اسماعیل و حتی ادعای امام چهاردهم کرده است و می‌گوید: در حدیث وصیت اسم من آمده و حتی با آقای «ناظم العقیلی» نماینده امام سیزدهم در «مکتب نجف» اختلاف شدید پیدا کرده است. طنز ماجرا این جا است که با همان ادله که پیروان امام سیزدهم علیه شیعه استناد می‌کنند (تبدیل له به لهما للقائم و تعدد قائم)؛ عبدالله هاشم مدعی امام چهاردهم با همان ادله برعلیه ناظم العقیلی نماینده امام سیزدهم دلیل می‌آورد که من امام چهاردهم هستم. بنابراین اول تکلیف اختلاف خودشان را روشن کنند بعد ادعای امامت کنند.
فرقه‌سازی، حرفه استعمار در گذر تاریخ
8. البته این فرقه‌سازی‌ها باعث دوام این جریان می‌شود و تعمدا بین پیروان احمد اسماعیل در مکتب نجف با مکتب رایات سود، اختلاف ایجاد شده است. زیرا رهبر فرقه یا مُرده است و یا کشته شده است. اما پیروانش می‌گویند: در فیسبوک، امامت را ادامه می‌دهد (امام فیسبوک). و بدین‌سان مجبور هستند با انشعاب و فرقه‌سازی جدید، از انهدام و فروپاشی جلوگیری کنند و پیروان خویش را قانع کنند.
داعش و جریان مدعی یمانی، دو روی یک سکه
9. در واقع، آخرین مطالعات غربی‌ها در اهل‌سنت، خروجی آن منجر به فرقه‌سازی داعش شد و در شیعه هم شد: فرقه منصور خراسانی و فرقه احمداسماعیل بصری؛ زیرا غربی‌ها بررسی و مطالعه کردند و دیدند دو شخصیت قبل ظهور در کتب حدیثی هستند که یاری‌رسان امام عصر خواهند بود: یمانی و خراسانی. از این‌رو سعی در شبیه‌سازی این دو شخصیت زمینه‌ساز، کردند.
دلیل گرایش طلبه‌ها به جریان مدعی یمانی
10. دو دلیل عمده گرایش مردم و طلبه‌ها به جریان دروغین مهدویت: الف.برای عوام، خواب‌سازی و دعوت به استخاره در انتخاب امام معصوم ب.برای طلاب، استناد به برخی احادیث بدون توجه به خانواده حدیثی و منهج علمی در اعتبارسنجی احادیث.
شرط علامه قاضی: مطالعات مهدوی
11. در حالیکه آقای قاضی (استاد آیت‌الله بهجت)، برای سیر و سلوک و عرفان شروطی داشت و از جمله آن: «باید یک دوره مهدویت مطالعه کنید سپس عرفان و سیر و سلوک» (علامه طهرانی، روح مجرد، ص۵۱۳-۵۱۴)؛ اما طلبه تا درس کفایه و تا سالها در حوزه، تحصیل می‌کند اما گاهی یک کتاب درباره امام زمان نخوانده است. خوب اینچنین می‌شود که جذب مدعیان دروغین مهدویت می‌شوند تا چه رسد به مردم عادی.
ارائه متشابهات به محکمات شیعه
12. باید هنگام برخورد با احادیث مبهمی همچون بخش دوم حدیث وصیت، اینگونه موارد را با «آموزه‌های قطعی شیعه» و «اسناد بالادستی» در طول هزارسال، مقایسه کنید. مثال: یقینی و قطعی است که خدا جسم نیست یا آموزه قطعی داریم که پیامبر عصمت دارد، حال اگر حدیثی هم دیدید که خدا، جسم است مثل آنچه که در کتاب صحیح بخاری اهل‌سنت ذکر شده، خللی در عقاید شما ایجاد نمی‌کند.
13. جریان احمد اسماعیل می‌خواهند اعتبار انحصار ائمه در دوازه امام را نفی کنند، فقط با یک حدیث؟ در حالیکه شیعه آموزه قطعی و بی‌شمار احادیث در باب «ائمه اثنی عشر» داریم.
جمله پایانی
14. شما پیروان احمد بصری، که به حدیث وصیت در کتاب الغیبه طوسی استناد می‌کنید، در خود کتاب الغیبه طوسی از امام معصوم نقل شده است که برخی در آینده می‌آیند و ادعا می‌کنند که تعداد ائمه بیش از دوازده است اما قبول نکنید: «غَيْبَةُ الْقَائِمِ فَإِنَّ الْأُمَّةَ سَتُنْكِرُهَا لِطُولِهَا فَمِنْ قَائِلٍ يَقُولُ إِنَّهُ لَمْ يُولَدْ وَ قَائِلٍ يَفْتَرِي بِقَوْلِهِ إِنَّهُ وُلِدَ وَ مَاتَ وَ قَائِلٍ يَكْفُرُ بِقَوْلِهِ إِنَّ حَادِيَ عَشَرَنَا كَانَ عَقِيماً وَ قَائِلٍ يَمْرُقُ بِقَوْلِهِ إِنَّهُ يَتَعَدَّى إِلَى ثَالِثَ عَشَرَ فَصَاعِداً» (طوسی، الغیبة، ص۱۷۰)؛ و نیز خطبه پیامبر در روز غدیر: «مَعاشِرَ النّاسِ اِنِّی نَبِیٌ وَعَلِیٌّ وَصِیّی اَلا اِنَّ خاتَمَ الاَْئِمَّةِ مِنّا الْقائِمُ الْمَهْدِیُّ اَلا اِنَّهُ الْباقِی حُجَّةً وَلا حُجَّةَ بَعْدَهُ»: ای مردم! به درستی من نبی، و علی، وصی من است. و نیز بدانید که آخرین امام از ما، مهدی قائم است.آگاه باشید که حجت باقی مانده اوست و پس از او حجّت و امامی نخواهد بود. بنابراین پیروان احمد اسماعیل با مشی «اخباریگری افراطی» پاسخ بدهند با اینکه این احادیث هم هست اما چرا پیروان جریان احمد اسماعیل اینگونه احادیث را نمی‌بینند؟
ضمیمه: سیر مطالعاتی در نقد جریان مدعی یمانی
1. کتاب ره افسانه، محمد شهبازیان کتاب جامعی در شناخت مدعی یمانی است (دانلود)
2. کتاب رهنمای کور، محمد شهبازیان (به مباحث حدیثی این فرقه می‌پردازد)
3. کتاب خواب پریشان (صرفا به استدلال‌های این فرقه درباره حجیت خواب و شرایط آن پرداخته است) (دانلود)
4. کتاب خواب نما، مهدی مجتهد سیستانی (صرفا به استدلال‌های این فرقه درباره حجیت خواب و شرایط آن پرداخته است)
5. کتاب از تبار دجال، نصرت الله آیتی (این کتاب، به مباحث جایگاه نشانه های ظهور در هندسه معارف، رجعت و نیز مبحث مهدیان دوازده‌گانه و فرزندان امام مهدی، پرداخته است) (دانلود)
6. کتاب راه و بیراهه (معیارهای شناخت امام مهدی و تشخیص مدعیان دروغین)
7. کتاب معیارهای شناسایی مهدی موعود و تمایز آن از مدعیان دروغین، محمد شهبازیان (تشخیص مدعیان دروغین)
8. کتاب روشن‌تر از خورشید، قانون شناخت حجت های الهی، علی محمدی هوشیار (تشخیص مدعیان دروغین)
9. کتاب ناقوس گمراهی، نصرت الله آیتی (نقد شخصیت احمد اسماعیل بصری، اشکالات، تعارضات و اشتباهات واضح این شخص)
10. کتاب درسنامه نقد و بررسی جریان احمد الحسن بصری، علی محمدی هوشیار (کتاب جامعی در شناخت مدعی یمانی است) (دانلود)
11. کتاب رسول ابلیس، محمدمهدی سلمان پور، نشر جمکران
12. کتاب الرد القاصم لدعوۀ المفتری علی الامام القائم، علی آل محسن (کتابی جامع درباره این فرقه به زبان عربی)
13. کتاب المهدویۀ الخاتمه، منیر الخباز (کتابی جامع درباره این فرقه به زبان عربی)
14. کتاب مصاف با شیطان، پاسخ های روشن به احمد اسماعیل بصری، مترجم: محمدمهدی سلمان‌پور (پرسش ها و پاسخها مهم درباره شناخت مدعی یمانی)، قم، نشر جمکران.
*مصطفی امیری، دانش آموخته حوزه علمیه قم
